Ngày 30/8/2025, Tổng thống Donald Trump chính thức thông báo Hoa Kỳ sẽ không còn chi tiền trực tiếp trợ giúp Ukraine, mà chỉ bán vũ khí cho NATO — do các đồng minh châu Âu tài trợ và chuyển giao cho Kiev. Đây là sự thay đổi rõ rệt so với chính quyền trước, đặt trách nhiệm chủ động vào châu Âu và thể hiện định hướng “không can thiệp trực tiếp” của Washington.

Chuyển hướng từ viện trợ trực tiếp sang cơ chế qua NATO: thỏa thuận, lợi ích và hiệu quả

Tổng thống Trump nhấn mạnh Mỹ đã chi hàng trăm tỷ USD vào xung đột Ukraine nhưng nay “không còn trả tiền trực tiếp” nữa. Thay vào đó, Washington sẽ bán vũ khí cho các đồng minh NATO, và họ sẽ trả tiền, sau đó chuyển giao trang bị cho Ukraine. Mô hình này không chỉ giúp Mỹ quản lý chi tiêu hiệu quả hơn mà còn thúc đẩy vai trò của liên minh châu Âu, giảm gánh nặng tài chính trực tiếp cho Washington. Đồng thời, chiến lược này mở ra cơ hội cho các tập đoàn quốc phòng Mỹ tiếp cận thị trường lớn hơn thông qua hợp đồng NATO.

Vị thế của châu Âu được nâng cao trong chiến lược hỗ trợ Ukraine

Trump tuyên bố rằng NATO – chứ không phải Mỹ – sẽ là đầu mối tài trợ và chuyển giao vũ khí cho Kiev. Điều này đồng nghĩa các quốc gia châu Âu sẽ đóng vai trò trung tâm trong các quyết định cung cấp và điều phối viện trợ. Theo Financial Times, Ukraine đã yêu cầu các đồng minh châu Âu phân bổ 100 tỷ USD để mua vũ khí Mỹ sản xuất. Sự dịch chuyển này không chỉ là về tài chính mà còn là dấu hiệu rõ rệt cho thấy chính sách ngoại giao của Washington đang đặt niềm tin và trách nhiệm lên vai châu Âu, đồng thời định hình lại cấu trúc hỗ trợ an ninh cho Kiev.

Thay đổi căn bản so với chính sách dưới thời Biden: từ hỗ trợ trực tiếp đến cơ chế đa phương

Dưới chính quyền cựu Tổng thống Biden, Mỹ từng viện trợ trực tiếp khoảng 67 tỷ USD cho Ukraine, bao gồm hệ thống phòng không, xe tăng, đạn dược và nhiều hỗ trợ chiến lược khác. Tuy nhiên, từ đầu năm 2025, Trump đã ban hành sắc lệnh hoãn viện trợ nước ngoài (bao gồm viện trợ phát triển và chỉ ngoại trừ một số lĩnh vực khẩn cấp). Sau đó, ngày 3/3/2025, Chính phủ Trump tiếp tục ngừng hoàn toàn viện trợ quân sự cho Ukraine nhằm gây sức ép để thúc đẩy đàm phán hòa bình. Động thái mới công bố ngày 30/8 không chỉ là sự kết thúc hỗ trợ trực tiếp mà còn hoàn toàn thay đổi bản chất chính sách: từ hỗ trợ đơn phương sang xử lý đa phương qua NATO và châu Âu.

Theo: Dân Trí