Dự thảo sửa đổi Nghị định 24 cho phép nhiều đơn vị đủ điều kiện tham gia sản xuất, nhập khẩu vàng miếng – chấm dứt thế độc quyền kéo dài hơn một thập kỷ của SJC.

Chấm dứt độc quyền, mở đường cho cạnh tranh

Cục trưởng Cục Quản lý Ngoại hối Đào Xuân Tuấn cho biết, Ngân hàng Nhà nước đã hoàn tất dự thảo sửa đổi Nghị định 24 – văn bản pháp lý quan trọng điều tiết thị trường vàng – theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm. Điểm đột phá lớn nhất là việc bãi bỏ độc quyền sản xuất vàng miếng, cho phép nhiều thương hiệu đủ điều kiện cùng tham gia, thay vì chỉ mình SJC như hiện nay.

“Ngân hàng Nhà nước không còn độc quyền sản xuất vàng miếng. Một số thương hiệu khác nếu đáp ứng đủ điều kiện sẽ được tham gia, giúp thị trường đa dạng hơn, giá cả cạnh tranh hơn”, ông Tuấn chia sẻ với VnExpress.

Chính sách mới được kỳ vọng sẽ thu hẹp khoảng cách giá vàng trong nước và thế giới, đồng thời tăng cơ hội lựa chọn cho người dân, thúc đẩy tính minh bạch và lành mạnh của thị trường.

Cho phép nhập khẩu vàng nguyên liệu có kiểm soát

Không chỉ mở rộng sản xuất, dự thảo Nghị định 24 sửa đổi còn quy định một số doanh nghiệp và ngân hàng đủ điều kiện sẽ được cấp hạn mức nhập khẩu vàng, phục vụ cả sản xuất vàng miếng lẫn chế tác trang sức.

Tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước vẫn giữ vai trò kiểm soát chủ đạo, quyết định các vấn đề liên quan đến sản xuất và nhập khẩu vàng nguyên liệu.

Đây là sự thay đổi căn bản sau hơn 10 năm thị trường vàng chịu sự kiểm soát chặt chẽ. Kể từ khi Nghị định 24 được ban hành năm 2012, SJC là thương hiệu duy nhất được sản xuất vàng miếng, còn các ngân hàng bị yêu cầu dừng huy động và đóng cửa sàn vàng.

Hệ lụy của độc quyền kéo dài

Thực tế, việc độc quyền sản xuất và không cấp phép nhập khẩu vàng trong suốt hơn một thập kỷ đã gây ra hàng loạt bất cập. Mạng lưới kinh doanh vàng miếng co lại từ 12.000 điểm còn khoảng 2.600 điểm thuộc 37 tổ chức. Máy móc sản xuất vàng miếng của SJC bị niêm phong, không hoạt động, trong khi nguồn cung mới không được bổ sung.

Các doanh nghiệp chế tác chỉ có thể mua lại vàng từ thị trường nội địa để sản xuất trang sức mỹ nghệ, khiến nguồn nguyên liệu khan hiếm và chi phí đội lên. Chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới có thời điểm vượt 20 triệu đồng/lượng.

Hiệp hội Kinh doanh vàng cùng nhiều chuyên gia đã nhiều lần kiến nghị Chính phủ cần xóa bỏ thế độc quyền, mở đường cho thị trường phát triển cạnh tranh lành mạnh, đa dạng hóa nguồn cung, đặc biệt trong bối cảnh giá vàng thế giới biến động mạnh.

Thị trường hóa có kiểm soát: Quan điểm chỉ đạo từ cấp cao

Trước các bất cập kéo dài, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo hoàn thiện khung pháp lý, sửa đổi Nghị định 24 theo hướng thị trường hóa có kiểm soát, có lộ trình, đồng thời gắn kết thị trường trong nước với quốc tế.

Người đứng đầu Đảng yêu cầu chấm dứt thế độc quyền của Nhà nước trong sản xuất vàng miếng. Theo đó, Nhà nước vẫn quản lý chặt chẽ nhưng cho phép nhiều doanh nghiệp đáp ứng điều kiện tham gia thị trường, đảm bảo môi trường cạnh tranh công bằng, góp phần ổn định giá và giảm thiểu buôn lậu.

Tổng Bí thư cũng nhấn mạnh việc phát triển thị trường vàng trang sức mỹ nghệ, hướng tới mục tiêu biến Việt Nam thành trung tâm chế tác và xuất khẩu vàng chất lượng cao, qua đó chuyển hóa vàng tích trữ thành tài sản có giá trị gia tăng, đóng góp cho nền kinh tế thực.

Theo VnExpress