Theo TS Nguyễn Sĩ Dũng, tâm lý sợ trách nhiệm khi có dịch COVID-19 dẫn đến việc lãnh đạo sẽ “khóa cứng” địa phương dù chỉ có một, hai ca dịch.

Sáng 27/9, phát biểu tại buổi tọa đàm tham vấn chuyên gia về kinh tế – xã hội, TS Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho rằng, điều quan trọng hiện nay của nước ta là chuyển đổi mô hình chống dịch như thế nào, khi vừa qua việc khóa cứng kéo dài gây ảnh hưởng lớn tới kinh tế – xã hội. Rất mừng là Thủ tướng nói chuyển từ không có COVID-19 sang thích ứng an toàn, thúc đẩy phát triển kinh tế, theo VTC News.

“Vòng kim cô” đối với các lãnh đạo địa phương

Ông Dũng nhận định rằng mô hình “zero COVID” được áp đặt kéo dài, mất quá nhiều thời gian khóa cứng đất nước. Trong khi, việc phong tỏa cứng chỉ có thể kéo dài trong 7 ngày, hay cùng lắm là 10 ngày.

“Không thể phong toả cứng đất nước suốt gần nửa năm trời khiến đổ vỡ hết. Vì vậy, việc quan trọng nhất hiện nay là chuyển đổi mô hình chống dịch”, ông Dũng đưa ý kiến.

Mặc dù Thủ tướng có quan điểm chuyển đổi sang thích ứng an toàn với COVID-19, nhưng các địa phương vẫn thực hiện mỗi nơi mỗi kiểu.

“Áp đặt nếu để bùng phát dịch bệnh, người đứng đầu phải chịu trách nhiệm, như một vòng kim-cô đối với lãnh đạo các địa phương. Do đó, khi có dịch, lãnh đạo tỉnh sẽ ‘khóa cứng’ địa phương, dẫn đến đổ vỡ hết hoạt động kinh tế”, tiến sĩ Dũng nói, theo báo Pháp Luật.

Chính sách tạo ra những khoản tô khổng lồ

TS Nguyễn Sĩ Dũng dẫn chứng việc TP.HCM khoá cứng không cho chợ dân sinh,  chợ truyền thống, chợ đầu mối hoạt động; chỉ mở siêu thị. Vậy thì khoản thu từ siêu thị nhận được rất lớn. “Những khoản “tô” đó có ở nhiều tỉnh,và  tất cả đánh vào người dân nghèo hết”, ông nói.

Ông Dũng chỉ ra một thực tế khác, là khoảng 29,3 triệu người đã không có việc làm, chợ truyền thống giá rẻ không tiếp cận được, hàng thiết yếu buộc phải mua ở siêu thị thì người nghèo khốn khổ thế nào.

Bên cạnh đó, còn xảy ra vấn đề chợ truyền thống đóng cửa trong khi những người sản xuất nhỏ lẻ không thể tiếp cận được siêu thị. Như vậy, số lượng người bị ảnh hưởng do đóng cửa chợ dân sinh, truyền thống là rất lớn.

“Nếu chuyển đổi mô hình thì phải mở cửa chợ truyền thống, chợ đầu mối trước vì hàng triệu người phụ thuộc vào đó. Phải có sự thống nhất chứ không thể như cách làm hiện nay, mỗi tỉnh mỗi kiểu thì đứt gãy hết chuỗi cung ứng”, ông Dũng nhấn mạnh.

Có nên áp giá sàn vé máy bay?

Liên quan đến đề xuất áp giá sàn vé máy bay, ông cho rằng như vậy là không công bằng.

“Hãng 3 sao phải bán giá như 5 sao, vậy thì ai mua hãng 3 sao. Áp như thế là giết chết hãng hàng không. Chính sách khi ban hành cần phải công bằng, tạo ra bình đẳng chứ không tạo ra bất hợp lý, khoản “tô” bất hợp lý cho nền kinh tế”, ông Dũng nêu quan điểm.

Theo Nguyên Phó Chủ nhiệm VPQH, phân cấp, phân quyền là quan trọng, nhưng thời điểm này, phải cần mệnh lệnh từ Trung ương. “Còn mỗi tỉnh mỗi kiểu, tỉnh đòi loại giấy này, tỉnh đòi loại giấy khác; tỉnh cho qua, tỉnh không thì làm sao kinh tế không đổ vỡ được”, ông nói.

Nghịch lý lao động

Về vấn đề việc làm, ông Dũng nêu rõ, nghịch lý lao động hiện nay là nơi thiếu cứ thiếu, nơi thừa cứ thừa. Các khu công nghiệp ở TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai sẽ thiếu rất nhiều lao động vì người ta phải về quê, chưa biết bao giờ trở lại, trong khi đó chuỗi cung ứng toàn cầu không thể đứt gãy. Trước tình hình cầu của thế giới đang quay lại, nếu không có chính sách để lôi kéo lao động trở lại sẽ khiến sản xuất chúng ta gặp nhiều khó khăn.

Ủy ban tích cực giải trình

“Quốc hội họp “xuân thu nhị kỳ”, có những thứ lại cần phải điều chỉnh rất gấp. Tôi nghĩ như quốc hội các nước làm là tổ chức các phiên điều trần, nhưng quốc hội mình gọi là giải trình. Các Uỷ ban phải tích cực tổ chức cái đó”, ông Dũng đề xuất, theo Tiền phong.

Ông Dũng nêu ví dụ về việc chính sách trong phòng chống dịch, sắp tới chuyển đổi thì chuyển đổi thế nào? Tiêm vaccine thế nào, giãn cách thế nào? Các Ủy ban cần phối hợp với các bộ, ngành chuyên môn giải trình các chính sách mạch lạc.

Theo ông, rất nhiều chính sách được ban hành, nhưng không được giải trình. “Nếu chưa thể giải trình với công chúng thì hãy giải trình với Quốc hội. Quốc hội phải đảm bảo trách nhiệm giải trình, giải trình được mới minh bạch.