Vụ triệt phá hơn 3.000 tài khoản ngân hàng giả mạo ở Ninh Bình hé lộ mảng tối của tội phạm công nghệ đang âm thầm bủa vây hệ thống tài chính. Trước thủ đoạn ngày càng tinh vi, ngành ngân hàng buộc phải tung ra những “cú đấm” mạnh tay để làm sạch dữ liệu và siết chặt kiểm soát.

Tội phạm công nghệ- tài khoản “rác”– Mảnh đất màu mỡ

Thời gian gần đây, nhiều vụ mua bán, cho thuê trái phép tài khoản ngân hàng bị phát hiện; cho thấy mức độ phổ biến và nghiêm trọng của tội phạm công nghệ.

Mới đây, Công an tỉnh Ninh Bình triệt phá đường dây hơn 3.000 tài khoản ngân hàng phục vụ lừa đảo. Phần lớn là tài khoản “rác”, “ngủ đông”, không xác thực; trở thành lỗ hổng lớn để tội phạm dễ dàng khai thác.

Các đối tượng cùng tang vật

Sinh trắc học – Lá chắn mới trong cuộc chiến dữ liệu

Nhằm siết chặt kiểm soát; các ngân hàng đồng loạt triển khai chiến dịch làm sạch tài khoản bằng biện pháp xác thực sinh trắc học như vân tay, khuôn mặt; kết hợp đối chiếu giấy tờ tùy thân.

Theo số liệu mới nhất; đã có hơn 113 triệu tài khoản ngân hàng được xác thực sinh trắc học trong tổng số hơn 200 triệu tài khoản đã mở trước đó. Phần lớn tài khoản không hoàn tất xác thực được xác định là tài khoản không hợp lệ; rủi ro cao hoặc có dấu hiệu phục vụ hành vi gian lận.

Tuy nhiên, dù sinh trắc học là công cụ mạnh mẽ, đây không phải là “lá chắn” tuyệt đối. Tội phạm mạng vẫn không ngừng cập nhật thủ đoạn mới để đánh lừa người dùng – từ giả danh người thân, công an; đến dựng cả “trường quay” lừa đảo trực tuyến.

AI và các công nghệ mới – Gỡ nút thắt trong phát hiện gian lận

Với hàng triệu giao dịch mỗi ngày; trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành giải pháp tối ưu giúp các ngân hàng nhận diện giao dịch bất thường. Nhiều tổ chức tài chính đã áp dụng AI để sàng lọc, phân tích hành vi khách hàng; tạo danh sách đen các giao dịch đáng ngờ.

Song song, các ngân hàng ở nhiều quốc gia đã tiến xa hơn khi tự thực hiện các cuộc tấn công giả lập nội bộ; nhằm tìm ra lỗ hổng bảo mật trong hệ thống; và chủ động vá lỗi trước khi bị kẻ xấu khai thác.

Tội phạm công nghệ: Siết pháp lý, phạt nặng mua bán tài kho

Ngân hàng Nhà nước đang lấy ý kiến cho dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định 88/2019/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ. Điểm nhấn trong dự thảo là đề xuất tăng nặng mức phạt đối với hành vi mua, bán, cho thuê; mượn tài khoản ngân hàng – vốn đang bị lợi dụng tràn lan trong các hoạt động lừa đảo.

Đây được xem là bước đi cần thiết để ngăn chặn tình trạng “chợ đen” tài khoản đang hoạt động âm thầm; nhưng có sức phá hoại cực lớn đối với hệ thống ngân hàng và người tiêu dùng.

Từ “chống” sang “phòng” – Nhận thức người dùng là chìa khóa

Dù công nghệ có phát triển đến đâu, thì yếu tố con người vẫn là mắt xích quan trọng nhất. Thực tế cho thấy nhiều người dùng vẫn dễ dàng cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản, OTP… cho đối tượng lạ, dẫn đến thiệt hại nặng nề.

Do đó, song hành với các biện pháp kỹ thuật và pháp lý, cần đẩy mạnh giáo dục; cảnh báo người dân bằng các tình huống thực tế, dễ hiểu. Việc chủ động “phòng lừa đảo” phải bắt đầu từ chính người dân; chứ không thể chỉ “chống lừa đảo” khi hậu quả đã xảy ra.

Kết luận: “Cú đấm” phải đồng bộ và chủ động

Cuộc chiến với tội phạm công nghệ không thể một sớm một chiều. Chỉ khi có sự phối hợp đồng bộ giữa công nghệ – pháp lý – truyền thông – và nhận thức cộng đồng; thì những “cú đấm” mới có thể đủ mạnh để triệt tiêu mầm mống lừa đảo từ gốc rễ.

Hơn lúc nào hết, đây là thời điểm Việt Nam cần xây dựng một hệ sinh thái phòng chống tội phạm công nghệ toàn diện, trong đó người dùng là tuyến phòng vệ đầu tiên và quan trọng nhất.

Theo: Người lao động