Bộ Nội vụ đang lấy ý kiến cho dự thảo sửa đổi Luật Cán bộ, công chức, với điểm nhấn đáng chú ý là đề xuất bỏ ngạch công chức, chuyển sang quản lý theo vị trí việc làm, thay đổi cách đánh giá, bổ nhiệm và trả lương công chức theo hướng linh hoạt và sát thực tế hơn.

Vì sao đề xuất bỏ ngạch công chức?

Theo quy định hiện hành, “ngạch” là tên gọi thể hiện trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và năng lực của công chức. Tuy nhiên, mô hình quản lý theo ngạch đã bộc lộ nhiều bất cập, khiến việc tuyển dụng, đánh giá và sử dụng đội ngũ cán bộ, công chức chưa sát với thực tiễn vị trí công tác, gây ra tình trạng chồng chéo và thiếu hiệu quả.

Trong dự thảo luật mới, Bộ Nội vụ đề xuất bãi bỏ toàn bộ các quy định từ Điều 42 đến Điều 46 liên quan đến ngạch công chức, chuyển sang mô hình quản lý theo vị trí việc làm gắn với thứ bậc và khung năng lực.

Quản lý công chức theo vị trí việc làm: Cách tiếp cận mới

Dự thảo đề xuất phân loại vị trí việc làm thành 3 nhóm chính:

  • Vị trí lãnh đạo, quản lý
  • Vị trí chuyên môn, nghiệp vụ
  • Vị trí hỗ trợ, phục vụ

So với hiện hành, nhóm “chuyên môn dùng chung” sẽ bị loại bỏ. Đặc biệt, với nhóm hỗ trợ, phục vụ, cơ quan nhà nước có thể ký hợp đồng lao động thay vì tuyển dụng biên chế, nhằm tăng tính linh hoạt và giảm áp lực biên chế.

Việc xếp hạng và trả lương sẽ căn cứ vào mô tả công việc, khung năng lực, tiêu chuẩn chức danh và cơ cấu tổ chức, đảm bảo nguyên tắc “làm việc gì, hưởng lương theo vị trí đó”. Khi công chức thay đổi vị trí làm việc, mức lương và các chế độ cũng sẽ điều chỉnh tương ứng.

Tăng tính chủ động cho cơ quan tuyển dụng

Các cơ quan, tổ chức sẽ chủ động xác định, xây dựng mô tả công việc, khung năng lực và tiêu chuẩn vị trí việc làm, từ đó thực hiện tuyển dụng, đánh giá, sử dụng và trả lương phù hợp. Cơ quan quản lý công chức cũng có thể thu hút nhân tài, chuyên gia, nhà khoa học thông qua hợp đồng lao động để thực hiện các nhiệm vụ chuyên biệt.

Giảm chồng chéo, tinh giản biên chế

Bộ Nội vụ nhận định, quy định cũ dẫn tới tình trạng trùng lặp giữa tiêu chuẩn ngạch và vị trí việc làm, gây khó khăn trong đánh giá kết quả công việc và tinh giản biên chế. Việc chuyển sang mô hình mới sẽ loại bỏ rào cản cứng nhắc, giúp bộ máy hành chính năng động, hiệu quả và sát thực tế hơn.

Dự án Luật Cán bộ, công chức sửa đổi sẽ được trình Quốc hội vào kỳ họp tháng 5 tới đây. Nếu được thông qua, đây sẽ là bước ngoặt lớn trong cải cách hành chính, tạo điều kiện xây dựng đội ngũ cán bộ công chức chất lượng, phù hợp với yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.