Tài nguyên khoáng sản của Ukraine có tiềm năng lớn nhưng vẫn chưa thể khai thác hiệu quả do thiếu dữ liệu hiện đại và ảnh hưởng từ chiến sự. Việc đánh giá chính xác trữ lượng và vị trí các mỏ đang là bài toán nan giải.

Thiếu dữ liệu khảo sát là trở ngại lớn

Hầu hết bản đồ khoáng sản của Ukraine hiện nay đều dựa trên tài liệu từ thời Liên Xô. Nếu muốn tiến hành khai thác thương mại, các doanh nghiệp phải đầu tư mạnh vào hoạt động khảo sát và thăm dò lại từ đầu. Đây là gánh nặng lớn đối với bất kỳ công ty nào muốn bước chân vào lĩnh vực tài nguyên tại quốc gia này.

Công ty UkrLithiumMining là đơn vị tiên phong đi theo hướng này. Từ khi nhận được giấy phép khai thác vào năm 2017, doanh nghiệp đã đầu tư hơn 20 triệu USD vào các nghiên cứu địa chất nhằm xác định chính xác trữ lượng mỏ lithium đầu tiên của Ukraine.

Để thu hút nhà đầu tư, họ còn chi thêm khoảng một triệu USD thuê một công ty tại Anh thực hiện báo cáo đánh giá tác động môi trường – bước cần thiết trong quá trình phát triển mỏ theo tiêu chuẩn quốc tế.

Tuy nhiên, theo đại diện công ty, họ vẫn cần ít nhất 350 triệu USD để tiến hành nghiên cứu khả thi chi tiết và xây dựng cơ sở hạ tầng khai thác. “Nhiều người nghĩ có thể đơn giản cầm xẻng ra đào và có tiền. Nhưng thực tế, mọi thứ phức tạp và tốn kém hơn rất nhiều,” ông Denys Aloshyn, Giám đốc chiến lược của UkrLithiumMining, nhận định.

Xung đột khiến chi phí tăng, hoạt động đình trệ

Không chỉ đối mặt với khó khăn về dữ liệu, các doanh nghiệp khai thác tại Ukraine còn phải chống chọi với ảnh hưởng trực tiếp từ chiến sự với Nga.

Công ty sản xuất titan Velta là ví dụ điển hình. Dù sở hữu mỏ lộ thiên và hai nhà máy nằm cách tiền tuyến khoảng 450 km, họ vẫn liên tục bị gián đoạn sản xuất do các cuộc tấn công vào hạ tầng năng lượng. Năm 2024, Velta chỉ vận hành 50% công suất nhà máy, trong khi chi phí logistics đã tăng gấp ba lần.

“Cơ sở hạ tầng điện bị tổn thất nghiêm trọng vì chiến tranh, và đó là một trong những thách thức lớn nhất đối với các doanh nghiệp nội địa,” ông Andriy Brodskyy, Giám đốc điều hành Velta, cho biết.

Tiềm năng lớn, rào cản nhiều

Ukraine sở hữu nhiều tài nguyên quý như lithium, titan, than đá, nhưng bài toán khai thác vẫn chưa có lời giải thỏa đáng. Thiếu thông tin khảo sát hiện đại, rủi ro chiến sự và chi phí đầu tư khổng lồ đang khiến lĩnh vực này chưa thể phát triển đúng tiềm năng.

Tương lai ngành khai thác khoáng sản ở Ukraine sẽ phụ thuộc vào khả năng thu hút vốn, cải thiện an ninh và xây dựng lại cơ sở hạ tầng, đặc biệt là điện năng – yếu tố then chốt trong mọi hoạt động sản xuất công nghiệp.

Nguồn VnExpress