Giá vải thiều giảm 25% so với đầu vụ, xuất khẩu chững do cạnh tranh từ Trung Quốc, khiến nông dân Lục Ngạn, Thanh Hà lo lỗ dù sản lượng tăng 25%.

Giá vải thiều giảm mạnh tại vườn

Tại Lục Ngạn, Bắc Giang – vùng trồng vải lớn nhất Việt Nam, giá thu mua tại vườn hiện chỉ còn 8.000-20.000 đồng/kg, tùy chất lượng. Một số lô vải đạt tiêu chuẩn mã vùng trồng, bao bì đẹp được mua ở mức 25.000-30.000 đồng/kg, nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với đầu vụ (35.000-40.000 đồng/kg). Tương tự, tại Thanh Hà, Hải Dương, giá vải chính vụ giảm mạnh từ mức 30.000-35.000 đồng/kg đầu mùa xuống còn khoảng 10.000 đồng/kg.

Ông Lực, một nông dân tại Lục Ngạn, chia sẻ: “Vườn vải gần một ha của gia đình năm nay trúng mùa, quả đẹp, nhưng giá giảm một phần ba so với năm ngoái. Nếu giá không tăng, chúng tôi chỉ hòa vốn hoặc lỗ”. Chi phí sản xuất vải dao động 8.000-12.000 đồng/kg, bao gồm phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, nhân công và bao bì. Với giá bán dưới 10.000 đồng/kg, nhiều hộ gần như không có lãi.

Xuất khẩu vải thiều gặp khó

Kim ngạch xuất khẩu vải thiều 4 tháng đầu năm 2025 đạt 3,5 triệu USD, giảm 26,6% so với cùng kỳ năm trước. Dù Mỹ, Đài Loan, Trung Quốc tăng nhập khẩu vải Việt Nam từ 25-116%, nhưng 17 thị trường khác giảm mua, như Hà Lan (giảm 84%) và Pháp (giảm 40%). Hiệp hội Rau quả Việt Nam nhận định, vụ vải muộn, nguồn cung đầu mùa hạn chế, cùng chi phí vận chuyển tăng do căng thẳng Trung Đông, đã ảnh hưởng đến xuất khẩu.

Trung Quốc không chỉ tăng nhập vải Việt Nam mà còn đẩy mạnh xuất khẩu vải nội địa với mẫu mã đồng đều, cạnh tranh mạnh tại các thị trường quốc tế. Điều này khiến vải thiều Việt Nam gặp áp lực lớn, đặc biệt khi chất lượng và hình thức chưa được đầu tư bài bản.

Sản lượng tăng, sức mua yếu

Sản lượng vải thiều cả nước năm nay ước đạt 250.000 tấn, tăng 25% so với năm 2024, trong đó Bắc Giang đóng góp 100.000 tấn. Tuy nhiên, sức mua trong nước và quốc tế đều chậm do trùng mùa nhiều loại trái cây nhiệt đới khác. Tại Bắc Giang, chỉ khoảng 13.000 tấn vải đã được tiêu thụ, chủ yếu là hàng chính vụ. Mỗi ngày, 2-3 container vải được xuất qua các cửa khẩu Lạng Sơn, Lào Cai sang Trung Quốc, EU, Mỹ và ASEAN.

Tại các chợ truyền thống phía Nam, giá bán lẻ vải thiều dao động 25.000-40.000 đồng/kg, giảm 30% so với đầu tháng 6 và chỉ bằng một nửa so với cùng kỳ năm ngoái. Theo chị Hoàng Anh, một thương nhân thu mua, vải giá 3.000-4.000 đồng/kg thường là hàng loại, quả xấu hoặc cuối vụ.

Giải pháp ứng phó “được mùa, mất giá”

Để giảm phụ thuộc vào thị trường trái tươi, Sở Công Thương Bắc Giang đang thúc đẩy chế biến sâu như sấy khô, ép nước, cấp đông. Ông Lê Bá Thành, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Bắc Giang, nhấn mạnh: “Tăng tỷ trọng chế biến sẽ giúp ổn định giá trị sản phẩm khi tiêu thụ trái tươi gặp khó”.

Ngoài ra, địa phương khuyến khích các hợp tác xã mở rộng kênh phân phối, giảm phụ thuộc vào thương lái thời vụ. Từ ngày 24/6, chương trình giới thiệu vải thiều Lục Ngạn được tổ chức tại Hà Nội và TP HCM nhằm kết nối tiêu thụ nội địa, quảng bá nông sản đến người tiêu dùng đô thị.

Kết luận

Dù trúng mùa, nông dân trồng vải thiều tại Việt Nam đang đối mặt với bài toán giá cả và cạnh tranh khốc liệt. Việc đẩy mạnh chế biến, mở rộng thị trường nội địa và nâng cao chất lượng sản phẩm là những hướng đi cần thiết để ổn định thu nhập cho người nông dân.

Theo: VnExpress