Hôm nay, ngày 10/3, TAND Hà Nội mở phiên xét xử sơ thẩm đối với 8 bị cáo liên quan đến vụ cháy chung cư mini tại số 37, ngõ 29/70 phố Khương Hạ, quận Thanh Xuân, Hà Nội. Vụ hỏa hoạn kinh hoàng xảy ra vào đêm 12/9/2023 đã cướp đi sinh mạng của 56 người, khiến 44 người bị thương và gây thiệt hại tài sản hàng chục tỷ đồng. Trong số các bị cáo, ông Nghiêm Quang Minh (45 tuổi) – chủ chung cư – bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy” theo Điều 313 Bộ luật Hình sự, với tình tiết tăng nặng là gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Sai phạm chồng chất của chủ chung cư

Theo cáo trạng, năm 2015, ông Minh được cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ trên diện tích 240 m², với thiết kế 6 tầng, 33 phòng. Tuy nhiên, trên thực tế, bị cáo đã ngang nhiên xây dựng công trình vượt phép tới 9 tầng, 45 phòng, tăng thêm 3 tầng và 12 phòng so với giấy phép. Công trình không tuân thủ quy định về phòng cháy, chữa cháy (PCCC), không có hồ sơ thiết kế, thẩm duyệt hay nghiệm thu an toàn PCCC trước khi đưa vào sử dụng.

Điều đáng nói là mặc dù từng bị lập biên bản vi phạm năm 2015, bị đình chỉ thi công và bị UBND quận Thanh Xuân ra quyết định cưỡng chế, nhưng bằng những bản báo cáo “đã tháo dỡ” của cán bộ thanh tra phường Khương Đình, công trình vẫn ngang nhiên tồn tại và tiếp tục được hoàn thiện.

Sự buông lỏng quản lý của chính quyền địa phương

Không chỉ chủ chung cư, 7 cựu cán bộ bị truy tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Nhóm bị cáo này gồm các cựu lãnh đạo UBND phường Khương Đình, cán bộ thanh tra xây dựng và công an phường. Những người này được xác định đã không thực hiện đúng trách nhiệm trong công tác kiểm tra, giám sát, để mặc công trình vi phạm tồn tại và hoạt động suốt nhiều năm.

Đặc biệt, dù từng nhiều lần bị cảnh báo về nguy cơ cháy nổ, kể cả khi Công an quận Thanh Xuân đã ra quyết định đình chỉ tầng một của tòa nhà vào năm 2020 do vi phạm nghiêm trọng quy định PCCC, nhưng không ai có biện pháp xử lý quyết liệt. Hệ thống điện tại chung cư quá tải, phương tiện xe máy xếp chật kín tầng một, không có lối thoát hiểm đúng quy chuẩn. Chính sự tắc trách này đã góp phần gây nên thảm kịch đau lòng vào đêm định mệnh 12/9/2023.

Thảm kịch kinh hoàng và hậu quả nặng nề

Khoảng 23h ngày 12/9/2023, chập điện tại khu vực bình ắc quy gần tường dẫn đến một đám cháy lớn. Lửa nhanh chóng lan rộng, bén vào hệ thống cáp điện, hộp công tơ, bao trùm tầng một – nơi có hàng chục xe máy, xe đạp điện, xăng dầu tích tụ, khiến ngọn lửa bùng phát mạnh mẽ. Trong phút chốc, khói lửa bít kín lối thoát nạn, biến tòa nhà thành “cái bẫy tử thần”, khiến 56 cư dân thiệt mạng và hàng chục người khác bị thương nặng.

Hậu quả nghiêm trọng không chỉ dừng lại ở con số thương vong. Hàng chục gia đình mất đi người thân, nhiều người sống sót phải chịu thương tật vĩnh viễn và những ám ảnh tâm lý nặng nề. Tại phiên tòa, đại diện hợp pháp của gia đình các nạn nhân yêu cầu bồi thường tổng cộng 19,7 tỷ đồng. Ngoài ra, những cư dân may mắn thoát nạn cũng yêu cầu chủ chung cư bồi thường 56,7 tỷ đồng, bao gồm giá trị căn hộ và toàn bộ tài sản bị thiêu rụi.

vụ cháy chung cư mini

Phiên xét xử và những vấn đề cần làm rõ

Phiên tòa dự kiến kéo dài trong 3 ngày, nhằm làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân liên quan đến vụ án đặc biệt nghiêm trọng này. Dư luận đang đặc biệt quan tâm đến việc xử lý trách nhiệm không chỉ của chủ chung cư mà còn của những cán bộ buông lỏng quản lý, tiếp tay cho sai phạm kéo dài. Liệu bản án sẽ đủ sức răn đe để ngăn chặn những thảm kịch tương tự trong tương lai? Điều này đang là câu hỏi lớn mà người dân mong muốn có câu trả lời thỏa đáng từ phiên xét xử lần này.