Mỹ bất ngờ không kích ba cơ sở hạt nhân quan trọng của Iran sau khi nhận định các đòn tấn công của Israel không đủ sức răn đe. Quyết định của Tổng thống Donald Trump được cho là nhằm phá hủy cơ sở hạ tầng hạt nhân chủ chốt và gây sức ép buộc Tehran quay lại bàn đàm phán.

Đòn không kích bất ngờ, nhắm thẳng “pháo đài hạt nhân” Fordow

Rạng sáng 22/6 (giờ Hà Nội), Tổng thống Mỹ Donald Trump xác nhận đã ra lệnh không kích ba cơ sở hạt nhân của Iran gồm Fordow, Natanz và Isfahan. Toàn bộ chiến đấu cơ Mỹ tham gia chiến dịch đều an toàn và rời khỏi không phận Iran sau khi hoàn tất nhiệm vụ.

Theo CNN, Mỹ đã triển khai máy bay ném bom tàng hình B-2 thả tổng cộng 12 quả bom xuyên phá hầm ngầm GBU-57 MOP xuống Fordow – cơ sở hạt nhân ngầm được xem là bất khả xâm phạm của Iran. Đồng thời, tàu ngầm Mỹ cũng phóng 30 tên lửa hành trình Tomahawk vào Natanz và Isfahan, những trung tâm làm giàu uranium lớn khác của nước này.

Lý do Trump “ra tay” trước hai tuần

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu sau cuộc không kích cơ sở hạt nhân Iran hôm 21/6 (Ảnh VnExpress)

Động thái này gây bất ngờ khi chỉ ba ngày trước đó, ông Trump còn tuyên bố cần thêm thời gian để đưa ra quyết định. Tuy nhiên, các báo cáo tình báo mới đã khiến Tổng thống Mỹ thay đổi quan điểm.

Nguồn tin từ chính phủ Mỹ cho hay, các cuộc không kích của Israel chỉ khiến chương trình hạt nhân của Iran chậm lại khoảng 6 tháng – thấp hơn nhiều so với tuyên bố 2-3 năm của Tel Aviv. Thêm vào đó, các đợt tấn công tiếp theo của Israel được đánh giá là khó tạo thêm tổn thất đáng kể.

Trong bối cảnh ngoại giao rơi vào bế tắc, ông Trump tin rằng Mỹ cần can thiệp trực tiếp để vô hiệu hóa mối đe dọa hạt nhân từ Iran, đồng thời tạo cơ hội buộc Tehran trở lại bàn đàm phán.

Bom GBU-57 và Fordow: Cuộc đối đầu dưới lòng núi

Fordow – cơ sở nằm sâu trong lòng một ngọn núi gần thành phố Qom – từ lâu được Iran xem là “lá chắn bất khả xâm phạm”. Với độ sâu ước tính 80-90 m, cùng hệ thống hầm xuyên vuông góc phức tạp, nơi đây gần như không thể bị tấn công bằng bom thông thường.

Chỉ có Mỹ sở hữu loại vũ khí có thể xuyên thủng lớp bảo vệ này – bom GBU-57 MOP nặng 14 tấn, có khả năng xuyên 60 m đất và phá hủy các hạ tầng ngầm kiên cố. Với khoảng 20 quả bom loại này trong kho, việc sử dụng đến 12 quả cho thấy mức độ quyết liệt và tính toán kỹ lưỡng từ phía Washington.

Tuy nhiên, các chuyên gia hạt nhân khẳng định Fordow không có lò phản ứng hay đầu đạn, nên không gây nguy cơ nổ hạt nhân. “Không có khả năng xảy ra sự kiện kiểu Chernobyl,” ông Hamish de Bretton-Gordon, cựu chỉ huy đơn vị phòng hóa Anh, nhấn mạnh.

Không kích để buộc đàm phán, không nhằm khơi mào chiến tranh

Theo ba nguồn tin của CNN, Tổng thống Trump kỳ vọng đòn tấn công này sẽ khiến Iran chấp nhận đàm phán, thay vì kích động một cuộc xung đột toàn diện. Ông cũng tuyên bố hiện chưa có kế hoạch thực hiện thêm các hành động quân sự khác tại Iran.

Tuyên bố “Giờ là thời điểm cho hòa bình” của ông Trump khi công bố chiến dịch không kích được giới phân tích nhìn nhận như một chiến lược “đánh để đàm” – quyết liệt nhưng có giới hạn, nhằm tạo thế chủ động trên bàn cờ hạt nhân Trung Đông.

Theo: VnExpress