Từ 1/7/2025, cán bộ, công chức sẽ được quản lý theo vị trí việc làm thay vì ngạch và lương cơ sở. Quy định mới giúp nâng cao hiệu quả tuyển dụng, đánh giá và sử dụng nhân sự.

Cốt lõi chuyển đổi: quản lý theo vị trí việc làm

Việc chuyển đổi từ quản lý theo ngạch sang quản lý theo vị trí việc làm được xem là bước cải cách quan trọng trong hệ thống công vụ Việt Nam. Luật sửa đổi xác định vị trí việc làm là cơ sở để tuyển dụng, bố trí, sử dụng, đánh giá, quy hoạch và phát triển đội ngũ cán bộ, công chức. Như vậy, thay vì chỉ dựa trên bằng cấp hay thâm niên công tác, việc bổ nhiệm hay đánh giá hiệu quả công việc sẽ dựa vào mức độ hoàn thành nhiệm vụ và yêu cầu thực tiễn của từng vị trí cụ thể.

Luật cũng quy định việc bỏ kỳ thi nâng ngạch như trước, thay vào đó là xếp ngạch tương ứng với vị trí việc làm được giao. Điều này tạo thuận lợi cho việc sắp xếp nhân sự phù hợp với năng lực và công việc thực tế, đồng thời giảm tình trạng “hành chính hóa” trong công tác cán bộ. Việc đánh giá cán bộ không còn mang tính hình thức mà sẽ dựa trên tiêu chí cụ thể, lượng hóa được, có thể kiểm chứng qua kết quả công việc.

Ngoài ra, Luật sửa đổi khuyến khích các cơ quan tổ chức đánh giá hiệu quả công chức thường xuyên, liên tục, thay vì theo kỳ hay thời điểm xét thi đua cuối năm. Việc đánh giá này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến xếp loại, khen thưởng, bổ nhiệm hay tinh giản biên chế. Đây là bước chuyển đổi có ý nghĩa sâu sắc về chất lượng bộ máy hành chính nhà nước.

Từ 1/7/2025, các cơ quan, đơn vị sự nghiệp công lập sẽ phải hoàn thiện mô tả công việc, tiêu chuẩn năng lực cho từng vị trí, làm cơ sở để tổ chức thi tuyển hoặc xét tuyển. Đồng thời, việc quy hoạch, đào tạo hay luân chuyển cán bộ cũng phải dựa trên vị trí và yêu cầu cụ thể, không còn cào bằng hoặc mang tính “ưu tiên hành chính” như trước.

Tuyển dụng linh hoạt và xếp ngạch theo năng lực

Một trong những điểm đổi mới đáng chú ý là việc đa dạng hóa phương thức tuyển dụng. Theo Luật mới, cán bộ, công chức có thể được tuyển qua thi tuyển, xét tuyển hoặc tiếp nhận từ khu vực ngoài nhà nước, bao gồm cả chuyên gia, nhà khoa học, người có năng lực nổi trội. Hình thức này cho phép các cơ quan nhà nước linh hoạt hơn trong việc tìm kiếm nhân lực chất lượng cao, thay vì bị bó hẹp trong khuôn mẫu tuyển dụng truyền thống.

Đặc biệt, Luật quy định việc xếp ngạch dựa trên vị trí việc làm, nghĩa là người được tuyển vào vị trí nào thì sẽ được xếp ngạch tương ứng ngay, không cần trải qua kỳ tập sự dài hoặc thi nâng ngạch. Điều này không chỉ rút ngắn thời gian hòa nhập mà còn giảm thủ tục hành chính cho cả người tuyển dụng và người được tuyển dụng. Đây là một bước tiến lớn trong việc hiện đại hóa nền công vụ.

Cùng với đó, chế độ đánh giá công chức theo kết quả thực hiện nhiệm vụ sẽ có tác động trực tiếp đến thu nhập, cơ hội thăng tiến hoặc tinh giản biên chế. Những cá nhân không hoàn thành nhiệm vụ nhiều lần sẽ bị đưa ra khỏi hệ thống, trong khi người có thành tích cao được đề xuất tăng thu nhập hoặc giữ chức vụ cao hơn. Cách làm này nhằm tăng tính cạnh tranh tích cực trong khu vực công, vốn trước đây bị đánh giá là trì trệ và thiếu động lực đổi mới.

Luật cũng tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu trong việc đánh giá, sử dụng và phát triển đội ngũ nhân sự. Người quản lý sẽ phải dựa trên các tiêu chí cụ thể để đánh giá khách quan, công bằng và công khai, tránh tình trạng ưu ái hoặc bổ nhiệm theo quan hệ. Đây được xem là một biện pháp cải tổ hành chính có chiều sâu, góp phần xây dựng bộ máy nhà nước hiệu quả và minh bạch hơn.

Từ góc độ người lao động, quy định mới mở ra nhiều cơ hội tiếp cận công chức cho các đối tượng có năng lực thực tế, kể cả không xuất thân từ các trường đào tạo truyền thống. Đây là tín hiệu tích cực đối với thế hệ trẻ, khuyến khích cạnh tranh bằng năng lực thực chất thay vì bằng cấp hình thức.

Việc áp dụng mô hình quản lý cán bộ, công chức theo vị trí việc làm từ 1/7/2025 là bước tiến quan trọng trong cải cách thể chế, xây dựng nền hành chính hiện đại, hiệu quả. Người đang công tác trong hệ thống cần chủ động cập nhật tiêu chuẩn vị trí, chuẩn bị kỹ năng, hồ sơ để đáp ứng yêu cầu mới. Đồng thời, các cơ quan quản lý cũng cần sớm ban hành hướng dẫn chi tiết để bảo đảm việc chuyển đổi được đồng bộ, không gây xáo trộn đến đội ngũ cán bộ hiện hữu. Mục tiêu cao nhất là xây dựng đội ngũ công chức chuyên nghiệp, đủ năng lực phục vụ nhân dân và hội nhập quốc tế.

Theo Tiền phong