Cục diện thương mại toàn cầu thêm phần phức tạp khi Mỹ và Trung Quốc đồng loạt cáo buộc nhau vi phạm thỏa thuận Geneva. Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Bắc Kinh cùng động thái siết chặt công nghệ của Washington đang đẩy mối quan hệ song phương vào vòng xoáy đối đầu mới.

Mỹ cáo buộc Trung Quốc phá vỡ thỏa thuận Geneva

Ngày 2/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Trung Quốc đã “hoàn toàn vi phạm” thỏa thuận thương mại kéo dài 90 ngày được ký kết vào giữa tháng 5 tại Geneva. Theo ông, chính quyền Bắc Kinh đã không thực hiện cam kết gỡ bỏ các biện pháp kiểm soát xuất khẩu khoáng sản quan trọng – yếu tố cốt lõi trong chuỗi cung ứng công nghệ và công nghiệp nặng của phương Tây.

Các trợ lý của ông Trump cho biết một cuộc điện đàm giữa Tổng thống Mỹ và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có thể sẽ diễn ra trong tuần này nhằm tháo gỡ thế bế tắc. Cố vấn kinh tế Nhà Trắng Kevin Hassett khẳng định hai bên đang chuẩn bị cho một “cuộc trao đổi quan trọng” về thương mại.

Trung Quốc phản pháo, cáo buộc Mỹ làm gia tăng căng thẳng

Phía Trung Quốc không im lặng trước những cáo buộc. Các người phát ngôn của chính quyền Bắc Kinh khẳng định Mỹ mới là bên đi ngược lại thỏa thuận, khi liên tục có những hành động được xem là mang tính khiêu khích, bao gồm:

  • Cảnh báo doanh nghiệp không sử dụng chip AI Ascend của Huawei,
  • Bắt đầu thu hồi thị thực của sinh viên Trung Quốc có liên hệ với Đảng Cộng sản,
  • Ngừng cung cấp phần mềm thiết kế chip cho các công ty Trung Quốc.

Bộ Thương mại Trung Quốc nhấn mạnh các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của họ phù hợp với thông lệ quốc tế, không nhắm vào bất kỳ quốc gia nào, và sẽ không bị chi phối bởi sức ép bên ngoài.

Ngành công nghiệp lo ngại nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng

Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Trung Quốc đang gây ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều ngành công nghiệp toàn cầu. Những khoáng sản như đất hiếm – vốn là nguyên liệu thiết yếu cho sản xuất ô tô, thiết bị điện tử và quốc phòng – đang khan hiếm do chính sách mới của Bắc Kinh.

Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Mỹ đã gửi thư đến chính quyền Tổng thống Trump, cảnh báo nguy cơ đình trệ sản xuất nếu nguồn cung không được khơi thông. Trong khi đó, các doanh nghiệp bán dẫn châu Âu cũng đã làm việc với Bộ Thương mại Trung Quốc để bày tỏ quan ngại.

Diễn đàn quốc phòng thêm “lửa” vào cuộc đối đầu

Tại Đối thoại Shangri-La – hội nghị an ninh thường niên khu vực châu Á – Thái Bình Dương diễn ra vào cuối tuần qua, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth đã công khai chỉ trích hành động “hung hăng” của Trung Quốc tại Biển Đông và không gian mạng.

Ông cảnh báo các quốc gia cần xem xét lại mức độ phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc nếu muốn duy trì quan hệ quốc phòng ổn định với Mỹ. Phát biểu này được đánh giá là làm gia tăng áp lực lên Bắc Kinh trong bối cảnh căng thẳng thương mại chưa hạ nhiệt.

Triển vọng đàm phán còn nhiều ẩn số

Dù hai bên đều để ngỏ khả năng nối lại đàm phán, giới quan sát nhận định triển vọng đạt được một thỏa thuận thực chất là không dễ dàng. Mỗi động thái mới, từ thương mại đến công nghệ và an ninh, đều trở thành mồi lửa tiềm ẩn khiến mối quan hệ Mỹ – Trung rơi vào chu kỳ đối đầu mới.

Trong bối cảnh đó, cộng đồng doanh nghiệp quốc tế đang theo dõi sát sao diễn biến, với hy vọng hai nền kinh tế hàng đầu thế giới có thể tìm được tiếng nói chung, trước khi xung đột lan rộng sang các lĩnh vực khác.

Theo: Epochtimes