Nhiều đại gia, cựu quan chức vướng đại án kinh tế đã tự nguyện khắc phục hậu quả, nộp hàng nghìn tỷ đồng trước khi ra tòa. Dù không phải yếu tố bắt buộc để giảm án, hành động này vẫn trở thành “chìa khóa” quan trọng khi tòa lượng hình.

Nộp nghìn tỷ trước tòa: Quyết liệt như ông Quyết

Ngày 5/6, luật sư của ông Trịnh Văn Quyết – cựu Chủ tịch FLC – xác nhận thân chủ đã được vợ nộp thêm 1.400 tỷ đồng khắc phục hậu quả, nâng tổng số tiền nộp lên gần 2.500 tỷ đồng, vượt mức nghĩa vụ dân sự 10 tỷ đồng.

Động thái này diễn ra trước phiên phúc thẩm 12 ngày, nơi ông Quyết cùng hai em gái (cũng là cựu lãnh đạo trong hệ sinh thái FLC) kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Trước đó, ông bị tuyên 21 năm tù về các tội Thao túng chứng khoán và Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Tại phiên sơ thẩm, ông Quyết từng khẳng định khối tài sản cá nhân hơn 5.000 tỷ đồng – gồm cổ phần tại Bamboo Airways, FLC và hàng trăm triệu cổ phiếu – đủ khả năng khắc phục, nhưng toàn bộ đều bị phong tỏa. Dù không chối tội, ông một mực thể hiện mong muốn khắc phục toàn bộ thiệt hại và hy vọng được khoan hồng.

Tân Hoàng Minh: Nộp đủ 8.600 tỷ, ông Dũng được giảm án

Ông Đỗ Anh Dũng tại phiên phúc thẩm ngày 25/9/2024 (Ảnh: VnExpress).

Chủ tịch Tập đoàn Tân Hoàng Minh – ông Đỗ Anh Dũng – bị cáo buộc gian lận phát hành trái phiếu, chiếm đoạt hơn 8.600 tỷ đồng của 6.630 nhà đầu tư. Trước phiên tòa sơ thẩm, toàn bộ số tiền này đã được nộp lại.

Với tình tiết khắc phục toàn bộ thiệt hại và nhiều yếu tố giảm nhẹ, tòa tuyên ông Dũng 8 năm tù – thấp hơn khung hình phạt từ 12 đến 20 năm. Ở phiên phúc thẩm, ông tiếp tục được giảm 1 năm do mắc bệnh hiểm nghèo và có nhiều cống hiến xã hội. Ông cũng có tên trong danh sách đặc xá nhân dịp 30/4 vừa qua.

Vạn Thịnh Phát: Khắc phục một phần, bà Trương Mỹ Lan thoát án tử

Bà Trương Mỹ Lan được giảm án chung thân xuống 30 năm tù tại giai đoạn 2 vụ án, được xét “có khả năng”
khắc phục hậu quả rất lớn. (Ảnh: VnExpress)

Trong đại án Vạn Thịnh Phát, bà Trương Mỹ Lan bị tuyên tử hình ở giai đoạn hai, nhưng có khả năng được chuyển thành chung thân nếu khắc phục 3/4 số tiền bị cáo buộc tham ô – tương đương khoảng 228.000 tỷ đồng.

Trước phiên phúc thẩm, cơ quan thi hành án đã thu hồi hơn 8.600 tỷ đồng từ giai đoạn một và thông báo khả năng thu thêm 15.000 tỷ đồng. Tòa ghi nhận bà Lan có “khả năng khắc phục thiệt hại rất lớn” và được giảm án từ chung thân xuống 30 năm tù cho 3 tội danh: Lừa đảo, Rửa tiền và Vận chuyển trái phép tiền tệ.

Một số bị cáo khác cũng được giảm án sâu nhờ khắc phục hậu quả như Dương Tấn Trước – nộp 3.000 tỷ đồng, được giảm từ 11 xuống 6 năm tù; hay đại gia Nguyễn Cao Trí – nộp lại 1.000 tỷ đồng, giảm án còn 6 năm.

Không phải cứ nộp tiền là được giảm án

Dù có giá trị pháp lý, việc nộp tiền khắc phục hậu quả không đồng nghĩa với việc đương nhiên được giảm án. Luật sư Trịnh Văn Tuyến (Văn phòng Giang Thanh, Hà Nội) phân tích: số tiền phải tương xứng với thiệt hại, kết hợp thêm yếu tố thái độ khai báo, nhân thân, vai trò trong vụ án…

Ông dẫn chứng vụ Trần Trác Việt Đức – Giám đốc Công ty Bách Khoa Việt – chỉ nộp 1 tỷ đồng trong tổng thiệt hại 105 tỷ, nên không được xem xét giảm nhẹ, và bị tuyên 12 năm tù.

Thu hồi tài sản – Mục tiêu lớn hơn cả hình phạt

Theo Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015, “tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả” là một trong những tình tiết giảm nhẹ. Tư pháp hiện đại ngày càng coi trọng yếu tố này, nhằm khôi phục tài sản công, hơn là chỉ dừng ở việc trừng phạt.

Luật sư Tuyến cho rằng, chính sách cho phép giảm nhẹ khi khắc phục hậu quả tạo động lực lớn cho người phạm tội và gia đình. Đó cũng là lý do ngày càng nhiều đại gia, cựu quan chức chấp nhận nộp lại toàn bộ số tiền hưởng lợi trái phép để mong được hưởng khoan hồng.

“Hiếm ai chọn ngồi tù cả đời chỉ để giữ lại khối tài sản vi phạm,” ông Tuyến nhận xét.

Theo: VnExpress