Nghị sĩ Michael McCaul, thành viên Ủy ban Đối Ngoại hạ viện Mỹ nhận định Trung Quốc sẽ hướng tới Afghanistan để khai thác đất hiếm ở nước này sau khi Mỹ rút quân.  

Theo Sputnik, trong cuộc phỏng vấn hôm 18/8, nghị sĩ Michael McCaul cho biết: “Trung Quốc sẽ nhảy vào Afghanistan vì có nhiều đất hiếm ở đây. Tôi không hiểu tại sao chúng ta không làm việc với Afghanistan để phát triển khai thác nguyên liệu đó, chúng ta chưa bao giờ làm vậy. Và bây giờ, Trung Quốc sẽ nhảy vào những mỏ đất hiếm này”.

Ước tính Afghanistan sở hữu lượng đất hiếm trị giá hàng nghìn tỷ USD. Theo đó, ông McCaul nhận định rằng trước tình hình hiện nay ở Afghanistan thì Trung Quốc là bên chiến thắng, còn Mỹ và người dân Afghanistan là bên thua cuộc. “Taliban sẽ có khoản lợi nhuận khổng lồ từ việc này để có thể tài trợ khủng bố”, ông McCaul dự đoán.

Hồi năm 2017, Tổng thống Donald Trump đã có cuộc gặp với Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani và nhất trí về những cơ hội cho các công ty Mỹ phát triển các mỏ đất hiếm ở Afghanistan như một cách để bù đắp chi phí cho cuộc chiến. 

Tuy nhiên, một báo cáo vào tháng 8/2018 của Tổng thanh tra đặc biệt Mỹ về Tái thiết Afghanistan kết luận ý định trên không thành hiện thực do việc lên kế hoạch khai thác vẫn còn ở mức tương đối thấp.

Trung Quốc sẵn sàng đóng vai trò lớn hơn ở Afghanistan?

Taliban đã chiếm được thủ đô Kabul và phủ tổng thống hôm 15/8. Gần như toàn bộ Afghanistan hiện nằm dưới sự kiểm soát của quân nổi dậy. Chỉ vài giờ sau đó, vào ngày 16/8, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh cho hay: “Taliban của Afghanistan đã nhiều lần bày tỏ mong muốn có mối quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc, với kỳ vọng Trung Quốc sẽ tham gia quá trình tái thiết và phát triển Afghanistan”. 

Bà Hoa khẳng định: “Chúng tôi sẵn sàng tiếp tục phát triển quan hệ láng giềng tốt đẹp và hợp tác hữu nghị với Afghanistan, cũng như đóng một vai trò mang tính xây dựng trong hòa bình và tái thiết Afghanistan”.

Vào cuối tháng 7 , trước cuộc tấn công mới nhất của Taliban trên khắp Afghanistan, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị có cuộc gặp với phái đoàn do thủ lĩnh chính trị nhóm vũ trang Taliban của Afghanistan, ông Mullah Abdul Ghani Baradar dẫn đầu tại Thiên Tân.

Trung Quốc thống trị lĩnh vực đất hiếm trên thế giới

Theo Cơ quan khảo sát địa chất Mỹ, Trung Quốc nắm giữ khoảng 35% trữ lượng đất hiếm toàn cầu, nhiều nhất trên thế giới.  

Trung Quốc hiện được cho là kiểm soát 80% nguồn cung đất hiếm trên toàn cầu. Khoáng sản đất hiếm thường được sử dụng trong các thiết bị công nghệ cao, ô tô, năng lượng sạch, và là nguyên liệu quan trọng trong quá trình sản xuất chiến đấu cơ F-35 cùng các loại vũ khí tinh vi khác.

Bắc Kinh từng sử dụng đất hiếm như một mối đe dọa trong cuộc chiến thương mại với Mỹ vào năm 2019.