Nếu xem xét cả quá trình từ nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump đến nay, có thể nhận thấy một trong những mục tiêu chiến lược quan trọng của ông là sử dụng mối quan hệ với Nga để đối phó với Trung Quốc.

1. Tình hình cuộc chiến Nga – Ukraina và những động thái mới

Cuộc chiến giữa Nga và Ukraina đã kéo dài hơn ba năm mà chưa có giải pháp rõ ràng để kết thúc. Các bên tham chiến cũng như các nước hậu thuẫn vẫn giữ thái độ hiếu chiến, khiến tình hình ngày càng căng thẳng. Gần đây, một cuộc gặp cấp cao giữa Nga và Mỹ tại Ả Rập Xê Út đã thu hút sự chú ý đặc biệt. Điều đáng nói là Ukraina và các nước hậu thuẫn châu Âu không được mời tham dự, làm dấy lên nhiều đồn đoán về những thỏa thuận ngầm giữa Nga và Mỹ.

Cuộc gặp này được đánh giá là thành công và mở ra cơ hội chấm dứt cuộc chiến. Tuy nhiên, nếu xem xét cả quá trình từ nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump đến nay, có thể nhận thấy một trong những mục tiêu chiến lược quan trọng của ông là sử dụng mối quan hệ với Nga để đối phó với Trung Quốc.

2. Chiến lược đối phó Trung Quốc: Học từ lịch sử

Lịch sử cho thấy, từ những năm 1970, Tổng thống Nixon và Ngoại trưởng Kissinger đã sử dụng chiến lược “thân Trung để chống Liên Xô”. Chính sách này được cho là đã thành công khi góp phần làm suy yếu Liên Xô, dẫn đến sự sụp đổ của khối Đông Âu. Sau đó, các đời Tổng thống Mỹ như Bush cha và Clinton tiếp tục chiến lược lôi kéo Trung Quốc hội nhập với phương Tây, kỳ vọng rằng một Trung Quốc mở cửa sẽ dần chấp nhận các giá trị tự do dân chủ.

Tuy nhiên, đến thời điểm Donald Trump tranh cử Tổng thống, Trung Quốc trở thành chủ đề được nhắc đến nhiều nhất. Chính quyền Trump nhận ra rằng các chính trị gia Mỹ trước đó đã quá ngây thơ khi tin vào viễn cảnh một Trung Quốc hòa nhập. Trên thực tế, chế độ Trung Quốc đã lợi dụng phương Tây để thực hiện hàng loạt hành vi như đánh cắp sở hữu trí tuệ, thao túng các tổ chức quốc tế, không tuân thủ các hiệp ước thương mại và ngày càng bành trướng ảnh hưởng.

3. Nga hậu Xô Viết và cơ hội tái hòa nhập phương Tây

Sau khi Liên Xô sụp đổ, Nga dưới thời Tổng thống Yeltsin đã có một số bước đi hòa nhập với phương Tây, như tham gia G7 và khôi phục Chính Thống giáo. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, Nga dần xa rời phương Tây, một phần do vẫn bị nhìn nhận qua lăng kính Chiến tranh Lạnh.

Nhiều chính trị gia phương Tây tiếp tục coi Nga là mối đe dọa lớn nhất thay vì Trung Quốc. Điều này vô tình đẩy Nga đến gần Trung Quốc hơn, tạo điều kiện để Bắc Kinh lợi dụng Nga cả về kinh tế lẫn quân sự. Chính quyền Trung Quốc đã mua dầu Nga với giá rẻ, ký kết các hiệp ước bất bình đẳng và lôi kéo Nga vào quỹ đạo của mình nhằm tạo thế đối trọng với Mỹ.

4. Chiến lược của Tổng thống Trump: Đưa Nga trở lại với phương Tây

Từ nhiệm kỳ đầu tiên, Tổng thống Trump đã luôn ý thức rằng đối thủ chính của nước Mỹ không phải là Nga mà là Trung Quốc. Vì vậy, ông đã thực hiện hàng loạt biện pháp nhằm kiềm chế sự bành trướng của Trung Quốc trên mọi phương diện. Trong bối cảnh đó, việc tìm cách chấm dứt cuộc chiến Nga – Ukraina và kéo Nga trở lại với phương Tây là một phần quan trọng trong chiến lược tổng thể của Trump.

Cuộc gặp cấp cao tại Ả Rập Xê Út vừa qua cho thấy sự sẵn sàng của chính quyền Trump trong việc bình thường hóa quan hệ với Nga. Điều này không chỉ giúp chấm dứt chiến tranh, mà còn làm suy yếu Trung Quốc bằng cách tách Nga khỏi ảnh hưởng của Bắc Kinh.

5. Những thách thức trong việc thực thi chiến lược

Dù có nhiều lợi ích, chiến lược “Thân Nga xa Trung” không dễ thực hiện. Một số yếu tố gây trở ngại bao gồm:

  • Sự phản đối từ nội bộ Mỹ: Nhiều chính trị gia và truyền thông phương Tây vẫn duy trì thái độ thù địch với Nga.
  • Bản chất chế độ Nga: Nga vẫn chịu ảnh hưởng từ hệ thống chính trị Xô Viết cũ, và Tổng thống Putin xuất thân từ KGB, điều này khiến việc hòa nhập với phương Tây không đơn giản.
  • Ảnh hưởng của Trung Quốc: Với sức mạnh tích lũy suốt nhiều thập kỷ, Trung Quốc đã cài cắm ảnh hưởng sâu rộng vào nhiều lĩnh vực trên thế giới, khiến việc kiềm chế Bắc Kinh trở nên phức tạp.

6. Tầm nhìn của Tổng thống Trump: Hòa bình thông qua sức mạnh

Trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, Tổng thống Trump đã duy trì chính sách “Hòa bình thông qua sức mạnh”, và thực tế là không có cuộc chiến lớn nào nổ ra dưới thời ông. Ngay cả vấn đề hạt nhân Triều Tiên, vốn rất căng thẳng, cũng đã được kiểm soát.

Mặc dù có những khẩu hiệu như “Nước Mỹ trên hết”, nhưng hành động thực tế của chính quyền Trump vẫn thể hiện trách nhiệm với hòa bình thế giới. Ông đã mạnh mẽ lên án các hành vi bất công của chính quyền Nam Phi đối với người sở hữu đất đai, cũng như có lập trường cứng rắn với các thế lực cực đoan như Iran, Hamas…

7. Kịch bản tương lai: Nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Trump

Với ảnh hưởng sâu rộng của Trung Quốc trong nhiều lĩnh vực, việc đối phó với Bắc Kinh không phải là chuyện đơn giản. Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Trump nhiều khả năng sẽ tiếp tục triển khai các biện pháp quyết liệt hơn, bao gồm:

  • Củng cố liên minh với các nước thân Mỹ để đối phó với Trung Quốc.
  • Gia tăng áp lực kinh tế, công nghệ và quân sự lên Bắc Kinh.
  • Đẩy nhanh quá trình đưa Nga trở lại quỹ đạo phương Tây để cô lập Trung Quốc.

Tóm lại, chiến lược “Thân Nga xa Trung” của Tổng thống Trump là một bước đi táo bạo nhưng mang tính chiến lược. Nếu thực hiện thành công, nó không chỉ giúp Mỹ lấy lại vị thế dẫn đầu mà còn có thể tạo ra một trật tự thế giới cân bằng hơn, tránh để Trung Quốc thao túng và bành trướng như những năm vừa qua. Những diễn biến tiếp theo sẽ còn rất kịch tính và đáng theo dõi.