Theo luật sư Lê Ngọc Luân, thay đổi chính sách pháp luật từ tháng 7/2025 khiến hành vi nuôi và bán gà lôi trắng của bị cáo Thành không còn cấu thành tội phạm.

Từ mua nuôi đến bị khởi tố

Năm 2022, anh Thái Khắc Thành mua 1 gà trống và 2 gà mái gà lôi trắng về nuôi. Đàn gà đẻ được 10 trứng, nở 10 con. Ngày 2/4/2025, khi đang giao 10 gà con cho khách đặt qua mạng xã hội, anh bị lực lượng chức năng bắt quả tang. Khám xét nhà, cơ quan chức năng thu thêm 3 con gà bố mẹ.

Từ vụ việc này, anh Thành bị khởi tố, bắt giam về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo Điều 244 Bộ luật Hình sự (BLHS). Ngày 8/8/2025, TAND khu vực 5 – Hưng Yên tuyên phạt 6 năm tù, căn cứ khoản 2 điều 244 BLHS.

Pháp luật thay đổi theo hướng có lợi

Luật sư Lê Ngọc Luân (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết, ngày 1/7/2025, Thông tư 27/2025/TT-BNNMT của Bộ Nông nghiệp và Môi trường có hiệu lực, điều chỉnh danh mục quản lý loài nguy cấp, quý, hiếm. Theo đó, gà lôi trắng được chuyển từ Nhóm IB (loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ) xuống Nhóm IIB (loài hạn chế khai thác và sử dụng vì mục đích thương mại).

Điều này đồng nghĩa, hành vi nuôi, nhốt, vận chuyển gà lôi trắng không còn cấu thành tội phạm theo Điều 244 BLHS. Tại thời điểm xét xử (8/8/2025), quy định pháp luật đã thay đổi theo hướng có lợi cho bị cáo.

Căn cứ để miễn trách nhiệm hình sự

Theo Điều 29 BLHS, người phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự khi chính sách, pháp luật thay đổi khiến hành vi không còn nguy hiểm cho xã hội. Luật sư Luân nhận định, trong trường hợp này, Viện kiểm sát cần rút truy tố hoặc Tòa án áp dụng Điều 29 để trả tự do ngay tại phiên tòa cho anh Thành.

Bên cạnh đó, vụ án có nhiều yếu tố giảm nhẹ: bị cáo không săn bắt, không giết hại, toàn bộ cá thể đều sống và số lượng tăng nhờ sinh sản. Hành vi nhân giống này, theo luật sư, thậm chí góp phần bảo tồn loài quý hiếm.

Tranh luận về tính nguy hiểm của hành vi

Luật sư đặt vấn đề: “Nếu diễn biến của hành vi đã thay đổi, không gây hại cho xã hội, liệu có còn cần áp dụng hình phạt tù?”. Ông cũng nhấn mạnh, việc xử lý hình sự chỉ nên áp dụng với cá thể bắt từ tự nhiên, còn hoạt động nhân giống cần được khuyến khích để bảo tồn đa dạng sinh học.

Theo: Lao Động