Tin quốc tế tổng hợp sáng ngày 22/01/2025
Các sự kiện quốc tế, từ các thỏa thuận giữa Taliban và Mỹ, cho đến các quyết định chính trị trong nội bộ các quốc gia như Mỹ và Rumani.
Nội dung chính
Philippines cáo buộc gián điệp nước ngoài hoạt động tại Biển Đông
Theo thông cáo của Hải quân Philippines, vào ngày 21 tháng 1 năm 2025, Manila cáo buộc một số tàu nước ngoài đã xâm phạm lãnh hải của nước này để lập bản đồ mà không có sự cho phép của chính quyền Philippines. Các tàu này được cho là đang thu thập dữ liệu hải dương, có thể phục vụ cho mục đích quân sự hoặc tình báo của một “thế lực nước ngoài.” Mặc dù không nêu rõ quốc gia cụ thể, thông tin này không phải là bất ngờ trong bối cảnh căng thẳng kéo dài trên Biển Đông, nơi mà nhiều quốc gia, trong đó có Trung Quốc và Hoa Kỳ, có lợi ích và sự can thiệp quân sự.
Biển Đông là một vùng biển chiến lược và giàu tài nguyên, nơi các quốc gia như Trung Quốc, Việt Nam, Malaysia, Brunei và Philippines tranh chấp quyền kiểm soát các vùng biển và đảo. Các hoạt động lập bản đồ hay thu thập dữ liệu hải dương không phải là hiếm, nhưng nếu chúng được thực hiện mà không có sự đồng ý của các quốc gia có chủ quyền, chúng có thể được coi là hành động gián điệp hoặc xâm phạm chủ quyền. Philippines đã từng nhiều lần lên tiếng về các hoạt động của tàu Trung Quốc trong khu vực này và tuyên bố sẽ bảo vệ các quyền lợi của mình.
Sự việc này có thể là một phần trong cuộc đối đầu lớn hơn về quyền kiểm soát Biển Đông, đặc biệt trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Trung Quốc và Mỹ. Mỹ, dù không trực tiếp tham gia vào các tranh chấp chủ quyền, đã nhiều lần khẳng định cam kết bảo vệ tự do hàng hải và hỗ trợ các quốc gia Đông Nam Á trong việc đối phó với các hành động của Trung Quốc tại Biển Đông.
Taliban thông báo trao đổi tù nhân với Hoa Kỳ
Một sự kiện quốc tế khác đáng chú ý là việc chính phủ Taliban thông báo về một thỏa thuận trao đổi tù nhân với Hoa Kỳ. Theo thông báo vào ngày 21 tháng 1 năm 2025, Hoa Kỳ đã trả tự do cho một tù nhân Afghanistan, đổi lại Taliban đã phóng thích một số công dân Mỹ và gửi họ trở lại nước. Thỏa thuận này là kết quả của các cuộc đàm phán kéo dài do Qatar làm trung gian. Taliban hy vọng rằng sự kiện này sẽ mở ra cơ hội để cải thiện quan hệ với Hoa Kỳ, đặc biệt là dưới chính quyền mới của Tổng thống Donald Trump.
Đây là một động thái quan trọng trong bối cảnh quan hệ giữa Mỹ và Taliban đã có những thay đổi lớn kể từ khi Mỹ rút quân khỏi Afghanistan vào năm 2021. Mặc dù Taliban không được quốc tế công nhận, thỏa thuận trao đổi tù nhân cho thấy một sự thay đổi trong chiến lược của Mỹ trong việc đối phó với Taliban. Việc này có thể giúp cải thiện mối quan hệ giữa hai bên, đặc biệt khi chính quyền Trump tiếp tục điều hành Nhà Trắng với một thái độ cứng rắn hơn trong chính sách đối ngoại.
Tổng thống Biden ân xá phòng ngừa cho cựu cộng sự và gia đình
Vào ngày 20 tháng 1 năm 2025, ngay trước khi rời nhiệm sở, Tổng thống Joe Biden đã quyết định thực hiện một loạt ân xá phòng ngừa cho các thành viên trong gia đình và nhiều cựu cộng sự của mình. Các đối tượng được ân xá bao gồm cựu Tổng tham mưu trưởng Liên quân Mark Milley và bác sĩ Anthony Fauci, người đã đóng vai trò quan trọng trong chiến lược ứng phó với đại dịch COVID-19 của Mỹ.
Tổng thống Biden giải thích rằng, mặc dù ông tin tưởng vào hệ thống tư pháp và Nhà nước pháp quyền của Mỹ, nhưng trong bối cảnh chính trị đặc biệt mà Mỹ đang đối mặt, ông cảm thấy cần phải hành động để bảo vệ những người có thể bị liên lụy trong các cuộc đối đầu chính trị sau khi ông rời nhiệm sở. Quyết định này khiến nhiều người quan ngại về khả năng các đối thủ chính trị sẽ sử dụng hệ thống tư pháp để trả đũa những người đã từng là cộng sự của ông Biden, đặc biệt là dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Donald Trump.
Tuyên bố ân xá phòng ngừa của Biden phản ánh một bước đi chiến lược trong việc bảo vệ những người có thể bị liên lụy trong các vụ kiện pháp lý sau khi ông rời nhiệm sở. Điều này cũng có thể là một tín hiệu cho thấy Biden muốn giảm thiểu những căng thẳng chính trị nội bộ sau khi chuyển giao quyền lực.
Lãnh đạo Mỹ – Nga điện đàm sau lễ nhậm chức của Trump
Vào ngày 21 tháng 1 năm 2025, một cuộc điện đàm quan trọng giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã được công bố. Trong cuộc trò chuyện này, ông Putin đã khẳng định mối quan hệ giữa Nga và Trung Quốc là “mối quan hệ dựa trên tình bạn, sự tin tưởng và hỗ trợ lẫn nhau, bình đẳng và cùng có lợi,” và cho biết rằng mối quan hệ này không bị ảnh hưởng bởi các biến động toàn cầu.
Tuyên bố này không chỉ phản ánh sự hợp tác chặt chẽ giữa Nga và Trung Quốc mà còn là một thông điệp rõ ràng đối với Mỹ và các đồng minh của mình. Trong bối cảnh các mối quan hệ quốc tế đang thay đổi nhanh chóng, Nga và Trung Quốc đang tìm cách thắt chặt mối quan hệ đối tác chiến lược để đối phó với sức ép từ phương Tây, đặc biệt là từ Mỹ dưới chính quyền mới của Tổng thống Trump.
TikTok can thiệp bầu cử Rumani
Cuối cùng, Tòa án Nhân quyền Châu Âu (ECHR) đã bác đơn khiếu nại của ứng viên cực hữu Calin Georgescu liên quan đến cuộc bầu cử tổng thống Romania tháng 12 năm 2024. Georgescu đã cáo buộc rằng chiến dịch vận động của ông đã bị ảnh hưởng bởi các hoạt động hỗ trợ bất hợp pháp trên nền tảng TikTok, với sự cáo buộc rằng chiến dịch này được Nga hậu thuẫn.
Vụ việc này cho thấy sự gia tăng lo ngại về sự can thiệp của các quốc gia và các nền tảng mạng xã hội vào các cuộc bầu cử và chính trị của các quốc gia khác. TikTok, mặc dù là một nền tảng giải trí phổ biến, đang trở thành công cụ chính trong các chiến dịch chính trị và quân sự, đặc biệt khi các quốc gia lớn như Nga được cho là sử dụng các công nghệ mạng để tác động đến các cuộc bầu cử ở phương Tây.
Theo: RFI