Sau chiến dịch không kích của Mỹ nhắm vào ba cơ sở hạt nhân lớn tại Iran, số phận kho uranium làm giàu tới 60% của Tehran vẫn chưa được làm rõ, khiến giới quan sát quốc tế đặt nhiều nghi vấn và lo ngại về một “cuộc chơi giấu bài” nguy hiểm.

Mỹ tuyên bố “xóa sổ”, Iran vẫn giữ im lặng

Ngày 22/6, Mỹ mở chiến dịch không kích “Búa Đêm” nhằm vào ba cơ sở hạt nhân Isfahan, Natanz và Fordow của Iran, sử dụng 14 bom xuyên phá GBU-57 và hơn 20 tên lửa Tomahawk. Tổng thống Donald Trump khẳng định các cơ sở bị “xóa sổ hoàn toàn” và không thể phục hồi.

Tuy nhiên, Iran bác bỏ tuyên bố này. Ông Mohammad Eslami – người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Iran – khẳng định nước này đã chuẩn bị trước để duy trì chương trình hạt nhân mà “không bị gián đoạn”.

Điều khiến thế giới quan tâm hơn cả là số phận của khoảng 400 kg uranium làm giàu ở mức 60%, vốn được IAEA xác nhận Iran sở hữu trước cuộc tấn công – khối lượng có thể đủ để chế tạo 10 quả bom hạt nhân nếu tiếp tục làm giàu đến 90%.

Những dấu hiệu bí ẩn trước khi bị tấn công

Xe tải xếp hàng bên ngoài cơ sở hạt nhân Fordow vài ngày trước cuộc không kích hôm 22/6 (Ảnh VnExpeess)

Hình ảnh vệ tinh của Maxar Technologies cho thấy cơ sở Fordow đã có hoạt động bất thường vào ngày 19–20/6, với hàng loạt xe tải tập trung quanh lối vào đường hầm. Điều này dẫn đến nghi vấn Iran đã di chuyển kho uranium trước cuộc tấn công.

Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi xác nhận Tehran từng tuyên bố sẽ sơ tán vật liệu hạt nhân nếu cảm thấy bị đe dọa. Ông cho biết các thùng chứa uranium đủ nhỏ để giấu trong cốp xe hơi và “có bằng chứng cho thấy một phần đáng kể đã được di chuyển”.

Một số chuyên gia cho rằng Iran có thể đã chia nhỏ kho uranium, cất giấu ở nhiều địa điểm bí mật chưa từng được IAEA, Mỹ hoặc Israel phát hiện.

Iran phủ nhận tổn thất lớn, Mỹ nói đã “chôn vùi” uranium

Chính quyền Tổng thống Trump vẫn khẳng định kho uranium làm giàu cao cấp đã bị phá hủy. Phó Tổng thống JD Vance phát biểu rằng “đây không phải câu hỏi cần bàn tới” và nhấn mạnh đòn không kích đã chấm dứt khả năng làm giàu uranium đến cấp độ vũ khí của Tehran.

Tuy nhiên, giới chuyên gia hạt nhân lại không đồng tình. Bà Kelsey Davenport từ Hiệp hội Kiểm soát Vũ khí cho biết: “Một lượng đáng kể uranium vẫn chưa rõ tung tích”. Cựu thanh sát viên LHQ David Albright bổ sung rằng Mỹ không có bằng chứng chắc chắn về việc uranium đã bị tiêu hủy.

Iran được cho là đã chuẩn bị từ trước

Nhà nghiên cứu Sam Lair từ Trung tâm James Martin tin rằng Iran đã có đủ thời gian để sơ tán uranium, nhất là sau khi Israel khởi động chiến dịch “Sư tử Trỗi dậy” từ ngày 13/6. Theo ông, Iran thậm chí đã chuẩn bị địa điểm làm giàu uranium mới, sẵn sàng lắp đặt máy ly tâm ở vị trí bí mật không ai biết rõ.

Thông tin từ IAEA cũng xác nhận Iran đã thông báo về một cơ sở làm giàu mới vào đúng ngày xung đột bùng phát, cho thấy nước này đã lường trước kịch bản bị tấn công.

Theo VnExpress