Hà Nội đặt mục tiêu đến 1/7/2026 sẽ không còn xe máy xăng hoạt động trong khu vực Vành đai 1. Thành phố đang xây dựng cơ chế hỗ trợ để bảo đảm tính khả thi và giảm thiểu tác động đến đời sống người dân.

Thành lập tổ công tác liên ngành và xây dựng lộ trình

UBND thành phố Hà Nội vừa thành lập tổ công tác liên ngành nhằm nghiên cứu toàn diện giải pháp thay thế xe máy xăng trong khu vực Vành đai 1. Đây là nhiệm vụ trọng tâm trong lộ trình hướng tới mục tiêu giảm phát thải, nâng cao chất lượng môi trường và hiện đại hóa giao thông đô thị.

Tổ công tác sẽ thu thập dữ liệu chi tiết về số lượng, chủng loại, tình trạng sử dụng của hơn 450.000 xe máy xăng đang lưu thông tại khu vực này. Dựa trên dữ liệu, thành phố sẽ xây dựng các phương án hỗ trợ phù hợp với từng nhóm đối tượng, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả. Ngoài ra, các yếu tố về pháp lý, nguồn vốn và cơ chế giám sát cũng sẽ được nghiên cứu kỹ lưỡng để trình HĐND xem xét thông qua.

Động thái này cho thấy Hà Nội không chỉ ban hành quy định hành chính, mà còn chú trọng đến việc chuẩn bị đồng bộ về hạ tầng, cơ chế hỗ trợ và tuyên truyền để người dân dễ dàng thích ứng. Đây là bước đi quan trọng trước khi triển khai các biện pháp hạn chế và tiến tới loại bỏ xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong khu vực trung tâm.

Chính sách hỗ trợ chuyển đổi cho 450.000 xe máy xăng

Theo kế hoạch, Hà Nội sẽ triển khai các chính sách ưu đãi nhằm khuyến khích người dân đổi xe máy xăng cũ sang xe điện. Cơ chế này có thể bao gồm miễn hoặc giảm phần lớn lệ phí trước bạ, phí đăng ký và cấp biển số đối với xe điện. Đồng thời, những người có hoàn cảnh khó khăn hoặc thuộc nhóm thu nhập thấp sẽ được ưu tiên nhận hỗ trợ cao hơn, nhằm giảm gánh nặng chi phí trong quá trình chuyển đổi.

Đối với xe máy xăng đã hết niên hạn hoặc không đáp ứng tiêu chuẩn khí thải, thành phố có thể thực hiện hình thức thu hồi kèm theo hỗ trợ tài chính để người dân mua xe mới. Điều này không chỉ thúc đẩy việc thay thế nhanh chóng, mà còn tránh tình trạng thải bỏ phương tiện không đúng cách gây ô nhiễm môi trường.

Các phương án cụ thể về mức hỗ trợ, nguồn ngân sách và cơ chế thực hiện sẽ được công bố sau khi hoàn tất tham vấn và được HĐND phê duyệt. Chính quyền khẳng định, mục tiêu đặt ra là hài hòa lợi ích, hạn chế tối đa tác động tiêu cực đến sinh hoạt của người dân, đặc biệt những người phụ thuộc vào xe máy cho công việc hằng ngày.

Hạ tầng đồng bộ cho giao thông xanh trong Vành đai 1

Để đảm bảo tính khả thi, Hà Nội song song triển khai đầu tư hệ thống hạ tầng phục vụ xe điện. Thành phố dự kiến bố trí các trạm sạc công cộng tại bãi đỗ xe tĩnh, khu chung cư, trung tâm thương mại và các điểm công cộng như công viên, quảng trường. Hệ thống này sẽ được thiết kế theo tiêu chuẩn đồng bộ, giúp người dân dễ dàng tiếp cận và sử dụng mà không phụ thuộc vào thương hiệu riêng lẻ.

Ngoài trạm sạc cho xe máy, Hà Nội cũng phát triển hệ thống đổi pin nhanh nhằm rút ngắn thời gian chờ sạc, hỗ trợ những người sử dụng xe điện cho nhu cầu di chuyển thường xuyên. Cùng với đó, các làn đường và điểm dừng riêng cho xe hai bánh điện sẽ được nghiên cứu bố trí để tăng tính an toàn và giảm xung đột giao thông.

Không chỉ dừng lại ở xe máy điện, thành phố còn thúc đẩy triển khai xe buýt điện loại nhỏ và phương tiện trung chuyển linh hoạt như xe điện 4–12 chỗ phục vụ các khu vực ngõ hẹp. Điều này nhằm đảm bảo người dân có phương án thay thế phù hợp khi hạn chế xe máy xăng, đồng thời hình thành mạng lưới giao thông công cộng xanh, đáp ứng nhu cầu đi lại đa dạng.

Những thách thức cần giải quyết trong quá trình chuyển đổi

Việc loại bỏ 450.000 xe máy xăng trong vòng chưa đầy hai năm đặt ra nhiều thách thức. Vấn đề đầu tiên là hạ tầng trạm sạc chưa đồng bộ, phần lớn do doanh nghiệp đầu tư nhỏ lẻ, thiếu kết nối và khó tiếp cận ở khu vực dân cư đông đúc. Để khắc phục, Hà Nội cần ban hành cơ chế quản lý thống nhất, coi hạ tầng sạc là tiện ích công cộng, bảo đảm người dân có quyền sử dụng bình đẳng.

Thách thức thứ hai liên quan đến vận tải công cộng. Dù đã phát triển nhiều tuyến buýt điện, nhưng độ phủ chưa đến các ngõ nhỏ, nơi nhu cầu di chuyển cá nhân vẫn cao. Việc bố trí phương tiện trung chuyển, kết hợp với tàu điện đô thị và xe buýt điện, sẽ quyết định hiệu quả của lộ trình thay thế.

Ngoài ra, vấn đề kinh phí hỗ trợ cũng là một bài toán lớn. Thành phố cần cân đối ngân sách, đồng thời huy động sự tham gia của doanh nghiệp và các quỹ môi trường để đảm bảo nguồn lực thực hiện. Việc minh bạch trong quá trình xét duyệt và phân bổ hỗ trợ sẽ giúp tăng niềm tin của người dân, tạo sự đồng thuận xã hội cho chủ trương này.

Kỳ vọng về một đô thị xanh, hiện đại hơn

Khi kế hoạch hoàn tất, Hà Nội kỳ vọng không chỉ giảm phát thải mà còn cải thiện đáng kể chất lượng không khí, đặc biệt tại khu vực trung tâm vốn có mật độ phương tiện cao. Theo các chuyên gia, xe máy cá nhân chiếm tỷ trọng lớn trong nguồn phát thải khí ô nhiễm, nên việc loại bỏ xe xăng sẽ góp phần giảm nồng độ bụi mịn PM2.5 và khí độc hại, nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Hơn thế, đây sẽ là bước khởi đầu để Hà Nội từng bước hình thành mạng lưới giao thông xanh, thúc đẩy ứng dụng công nghệ sạch và hướng đến mục tiêu phát triển bền vững. Do có nhiều khó khăn, nên cần có sự chuẩn bị bài bản, lộ trình rõ ràng và chính sách hỗ trợ phù hợp.

Theo: VTC News