Sau một ngày làm việc mệt mỏi, giấc ngủ sâu vào buổi tối sẽ giúp chúng ta lấy lại sức lực, cho nên việc hiểu và thực hành đúng theo khoa học về giấc ngủ chính là cách bảo vệ sức khỏe tốt nhất. Từ thời chiến quốc người ta đã truyền: “Trong thuật dưỡng sinh, giấc ngủ xếp hàng đầu”. Trong các sách y học cổ truyền cũng ghi rõ: “Để giúp cơ thể lấy lại sinh lực thì chẳng gì sánh nổi một giấc ngủ sâu”. 

Đời người dành đến 1/3 thời gian cho việc ngủ. Giấc ngủ giúp cơ thể lấy lại cân bằng và phục hồi năng lực miễn dịch. Hiện nay nhiều người làm việc không phù hợp với nhịp sinh học, khiến cơ thể rối loạn gây ra cac triệu chứng khó ngủ và mất ngủ. Mất ngủ triền miên làm giảm sức đề kháng, cơ thể dễ sinh bệnh tật, từ đau dạ dày, ức chế thần kinh gây mất thăng bằng… muôn bệnh đều phát ảnh hưởng nghiêm trọng đến thể trạng. 

Vậy chúng ta nên làm gì để nhanh thoát khỏi tình trạng mất ngủ và liệu có cách nào để dễ chìm vào giấc ngủ hơn. Theo y học cổ truyền, cần chú ý 5 điều quan trọng sau đây để có giấc ngủ sâu, cơ thể khỏe mạnh, phòng chống bệnh tật.

Ngủ trước giờ Tý là tốt nhất

Khoa học đã chỉ ra, việc thức khuya ngủ muộn là rất nguy hiểm, không chỉ có hại cho gan mà còn làm ức chế thần kinh khiến tâm trạng mệt mỏi.

Người xưa đã biết: “Giấc ngủ là quan trọng nhất trong dưỡng sinh, một đêm không ngủ, trăm ngày bù không hết”. Điều này hoàn toàn có căn cứ, vì tế bào cơ thể chúng ta cứ khoảng 100 ngày thay thế một lần. Trong cuốn “Hoàng đế nội kinh” có bàn đến: “Khí của lục phủ ngũ tạng đều có liên quan tới gan, là nơi giữ được huyết hữu hình, lại có thể sơ tiết được khí vô hình… khí gan mà điều hòa tốt thì cơ thể tự nhiên sẽ bình ổn. Giờ Tý (23 giờ – 01 giờ) là lúc khí ở gan vượng nhất, lúc này mà vẫn thức thì không những khí gan không được dưỡng mà còn hao tổn, làm cho khí huyết đều suy, tổn hại không nhỏ cho sức khỏe. Thức quá khuya dễ bị thiếu máu, mỏi mắt, toàn thân rã rời bải hoải.

Thức quá khuya dễ bị thiếu máu, mỏi mắt, toàn thân rã rời bải hoải (Ảnh: unsplash.com)

Người ta ước tính mỗi tiếng đồng hồ ngủ trước giờ Tý giúp cơ thể phục hồi tương đương với hai tiếng đồng hồ ngủ sau giờ Tý. Những ai hay thức khuya hãy thử mỗi ngày ngủ sớm hơn khoảng 10 phút, áp dụng như vậy một thời gian có thể điều hòa lại nhịp sinh học và có lại một giấc ngủ bình thường.

Thời gian ngủ lý tưởng nhất

Theo y học cổ truyền, Tam Tiêu điều hành khí đạo, giờ Hợi (21 giờ- 23 giờ) là lúc khí ở Tam Tiêu vượng, nếu lúc này cơ thể ở trạng thái ngủ thì hoạt động của lục phủ ngũ tạng sẽ được phục hồi điều hoà, cơ thể nhờ đó mà khỏe mạnh. Vì thế, thời gian ngủ tốt nhất là trước giờ Hợi.

Lại còn có câu: “Thiếu dương bất thăng, thiên hạ bất minh”. Thiếu dương là chỉ tạng Can (gan) tàng huyết, khai khiếu ra mắt, nên nếu buổi tối chẳng ngon giấc thì ngày hôm sau người sẽ mệt mỏi, thiếu sinh khí, nhìn chẳng rõ.

Phòng ngủ không nên quá lớn

Về phong thủy, nếu ngủ ở phòng ngủ quá rộng thì sẽ không tốt, vì dương khí không đủ vượng. Phép dưỡng sinh truyền thống cho rằng khi ngủ nên đóng cửa sổ, hơn nữa nên hạn chế mở quạt hay máy điều hòa. Là bởi khi chúng ta ngủ xung quanh cơ thể hình thành một lớp dương khí bảo vệ, nếu bị xáo động thì sáng dậy sẽ thấy cơ thể mệt mỏi, không muốn dậy, sắc mặt vàng, đầu nặng nề.

Không nên ăn quá no vào bữa tối

Bữa tối ăn quá no sẽ tăng gánh nặng cho dạ dày và tạng tụy, làm sinh ra chất độc, không tốt cho sức khỏe.

Sau bữa tối là lúc gần với thời gian đi ngủ, nếu ăn quá no hoặc rượu chè quá độ khiến dạ dày phải miệt mài làm việc, huyết chẳng về gan, muốn ngủ cũng chẳng yên, lâu dần dẫn tới thần kinh suy nhược. Với tuổi trung niên và tuổi già, ăn quá no sẽ kích thích tiết ra nhiều chất insulin, dễ gây bệnh tiểu đường.

Bữa tối ăn quá no khiến lượng chất đạm không được tiêu hóa hấp thu hết sẽ biến thành chất độc, lượng chất này lưu giữ trong thời gian dài khi ngủ, lâu dần sẽ dễ gây bệnh đại tràng. Ngoài ra còn có thể gây viêm cấp tuyến tụy, trong lúc ngủ nếu cấp cứu không kịp có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Phần nữa, bữa tối ăn quá no làm khí tiêu hao, buổi tối là lúc dương khí xuống, việc tiêu hóa không sẽ không tốt. Đồ ăn tích lâu trong dạ dày gây nóng dạ dày, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.

Hãy dậy sớm

Để ngủ đủ 6-8 tiếng/ngày, nhiều người vì thức khuya, ngủ trễ nên sáng dậy trễ, như thế rất không tốt cho sức khỏe. Vì ngủ muộn làm tiêu hao dương khí, sáng lại dậy muộn làm giảm cơ hội hấp thu dương khí. Như thế có thể gọi là “song sát”.

Dậy sớm giúp tinh thần sảng khoái (Ảnh: pixabay.com)

Thời gian ngủ ít quá hay nhiều quá đều tác hại như nhau, khiến tinh thần mỏi mệt, cơ thể uể oải, nhịp tim chậm lại, cơ bắp nhão ra, kéo dài tình trạng này sẽ khiến cơ thể ngày càng uể oải, làm tiêu tán sức lực và suy giảm trí lực.

Vì thế, nếu như chúng ta tối có ngủ muộn thì buổi sáng vẫn nên dậy sớm, đến buổi trưa từ 11 giờ đến 13 giờ là thời gian tâm khí vượng, tranh thủ ngủ bù một giấc ngủ ngắn, giảm nguy cơ bị bệnh tim và giúp não bộ nghỉ ngơi, hồi phục năng lượng, tăng cường sức sáng tạo và cải thiện trí nhớ.