Ngày 22/5, truyền thông Mỹ tiết lộ tài liệu mật cho thấy các nhà hoạch định quân sự Mỹ từng có kế hoạch ném bom hạt nhân Trung Quốc vào năm 1958 khi ĐCSTQ bắn phá đảo Kim Môn của Đài Loan.

Tờ Vision Times dẫn nguồn New York Time cho biết, cựu chuyên gia phân tích quân sự Daniel Ellsberg (90 tuổi) ngày 22/5 đã công bố một tài liệu tuyệt mật về cuộc khủng hoảng eo biển Đài Loan trong bối cảnh quan hệ Mỹ-Trung ngày càng trở nên căng thẳng vì vấn đề Đài Loan, cũng như việc hòn đảo này đang được liệt kê là nơi nguy hiểm nhất trên thế giới, theo tờ Economist (Anh).

Ý định phản công của Mỹ trong biến cố Kim Môn

Tài liệu quân sự Mỹ chưa được giải mật này cho biết khi ĐCSTQ ném bom Kim Môn vào năm 1958, quân đội Mỹ đã lên kế hoạch đáp trả bằng vũ khí hạt nhân.

Thời điểm đó, các tướng Mỹ nhận định nếu thực hiện cuộc tấn công, Liên Xô chắc chắn sẽ trợ giúp cho ĐCSTQ và trả đũa bằng vũ khí hạt nhân, nhưng họ coi “đây là cái giá đáng để đánh đổi cho việc bảo vệ Đài Loan”. Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ khi đó là tướng Nathan Twining cũng khẳng định Mỹ sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân nhằm vào các căn cứ không quân Trung Quốc để ngăn chặn chiến dịch can thiệp đường không.  

Tướng Nathan Twining nói rằng nếu một cuộc tấn công hạt nhân vào căn cứ Không quân Trung Quốc vẫn không thể ngăn chặn được cuộc xâm lược Đài Loan của ĐCSTQ, thì họ không còn lựa chọn nào khác là tiến hành một cuộc tấn công hạt nhân sâu hơn, đến tận phía bắc Thượng Hải.

Tuy nhiên, cuối cùng Tổng thống Eisenhower quyết định bảo vệ Đài Loan bằng vũ khí truyền thống. Sau đó, ĐCSTQ đã ngừng bắn phá đảo Kim Môn và tình hình đã không leo thang.

Cảnh tỉnh giới chức Mỹ về chính sách “mơ hồ chiến lược”

New York Times dẫn lời nhà sử học Văn An Lập (Wen Anli) tại Đại học Yale (Mỹ) nhận định tài liệu mật này có giá trị lịch sử lớn và có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh hiện nay. Với việc ĐCSTQ gia tăng đáng kể vũ khí quân sự và sở hữu vũ khí hạt nhân, nếu Bắc Kinh có kế hoạch sử dụng vũ lực để thống trị Đài Loan, các nhà hoạch định chính sách của Mỹ sẽ chịu áp lực rất lớn khi tính đến việc sử dụng vũ khí hạt nhân.

Nhà sử học Tống Di Minh (Song Yiming) của Đại học Harvard cũng cho rằng tài liệu này có giá trị tham khảo rất lớn. Ông nói rằng bất kỳ động thái nào ở hai bên eo biển đều có thể khiến tình hình leo thang, cho nên giới chức Mỹ ngày nay nhất định phải cân nhắc kỹ về ý định từng được đưa ra vào thời điểm năm 1958.

Theo tìm hiểu, “Đạo luật Quan hệ Đài Loan” của Mỹ quy định rằng Washington phải hỗ trợ Đài Loan tự vệ, nhưng trong nhiều thập kỷ qua Mỹ đã áp dụng chính sách “mơ hồ chiến lược”.