Ngày 21/6/2025, Israel thông báo đã tiêu diệt hai chỉ huy cấp cao của Lực lượng Quds thuộc Vệ binh Cách mạng Iran, Saeed Izadi và Benham Shariyari, trong các cuộc không kích ở Qom và Tehran. Các chỉ huy bị cáo buộc hỗ trợ Hamas và Hezbollah, trong bối cảnh xung đột Israel-Iran leo thang, làm suy yếu mạng lưới Trục Kháng chiến của Tehran.

Israel nhắm vào lãnh đạo Iran

Quân đội Israel ngày 21/6 xác nhận đã giết Saeed Izadi, chỉ huy Lực lượng Palestine thuộc Quds Force, trong một cuộc không kích vào căn hộ ở Qom, Iran. Bộ trưởng Quốc phòng Israel Israel Katz gọi đây là “thành tựu lớn” của tình báo và Không quân, cáo buộc Izadi tài trợ và vũ trang cho Hamas trước vụ tấn công Israel ngày 7/10/2023, khởi phát chiến tranh Gaza.

Cùng ngày, Israel tấn công một chiếc xe ở phía tây Tehran, tiêu diệt Benham Shariyari, chỉ huy Quds Force phụ trách chuyển giao vũ khí cho các lực lượng ủy nhiệm của Iran như Hezbollah, Hamas và Houthi ở Yemen. Quân đội Israel cho biết Shariyari cung cấp tên lửa và rocket nhắm vào Israel. Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC) chưa xác nhận cái chết của hai chỉ huy.

Mạng lưới Trục Kháng chiến suy yếu

Lực lượng Quds, nhánh đối ngoại của IRGC, đã xây dựng Trục Kháng chiến, bao gồm Hezbollah (thành lập năm 1982 ở Lebanon) và Hamas ở Gaza. Tuy nhiên, mạng lưới này chịu tổn thất nặng nề sau các chiến dịch của Israel từ năm 2023, làm suy yếu Hamas và Hezbollah. Izadi, bị Mỹ và Anh trừng phạt vì liên kết với Hamas và Hồi giáo Jihad, là mục tiêu chiến lược trong nỗ lực của Israel nhằm phá hủy khả năng quân sự của Iran.

Xung đột Israel-Iran, khởi phát từ 13/6/2025, đã giết 639 người ở Iran, bao gồm lãnh đạo quân sự và nhà khoa học hạt nhân, theo HRANA. Iran trả đũa, khiến 24 dân thường Israel thiệt mạng, với các vụ tấn công vào Tel Aviv và bệnh viện Soroka ở Beersheba.

Ngữ cảnh xung đột và đàm phán

Israel cáo buộc Iran sắp phát triển vũ khí hạt nhân, dù Tehran khẳng định chương trình chỉ phục vụ mục đích hòa bình. Các cuộc không kích của Israel nhắm vào cơ sở hạt nhân và quân sự Iran, trong khi Iran từ chối đàm phán hạt nhân với Mỹ khi bị tấn công. Châu Âu nỗ lực tổ chức đàm phán tại Geneva ngày 20/6, nhưng triển vọng hòa bình mong manh.

Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết cần hai tuần để quyết định liệu Mỹ có tham chiến, đồng thời không ép Israel giảm tấn công. Giá dầu tăng 9% và đồng rial Iran mất giá 10%, phản ánh tác động kinh tế của xung đột.

Tác động khu vực và quốc tế

Việc tiêu diệt hai chỉ huy Quds Force làm suy yếu thêm khả năng của Iran trong việc hỗ trợ các lực lượng ủy nhiệm, trong bối cảnh đồng minh Syria của Tehran cũng sụp đổ. Xung đột đe dọa lôi kéo các cường quốc, với nguy cơ Iran đóng Eo biển Hormuz, ảnh hưởng xuất khẩu dầu Vùng Vịnh. Cộng đồng quốc tế kêu gọi kiềm chế, nhưng căng thẳng vẫn leo thang.

Việc Israel giết hai chỉ huy Quds Force ngày 21/6/2025 là đòn giáng mạnh vào mạng lưới quân sự của Iran, trong bối cảnh xung đột kéo dài chín ngày. Với Trục Kháng chiến suy yếu và đàm phán hạt nhân bế tắc, Trung Đông đứng trước nguy cơ chiến tranh lan rộng. Cộng đồng quốc tế cần can thiệp khẩn cấp để ngăn leo thang và thúc đẩy giải pháp ngoại giao.

Theo: Reuters