Nga bán Alaska cho Mỹ năm 1867 với giá 7,2 triệu USD, từng bị chê “điên rồ”. Alaska nay là nơi Trump và Putin họp thượng đỉnh, định hình quan hệ Nga-Mỹ

Nga bán Alaska: Lý do kinh tế và địa chính trị

Nga bán Alaska cho Mỹ năm 1867 với giá 7,2 triệu USD do khủng hoảng tài chính sau Chiến tranh Crimea (1853-1856). Sa hoàng Alexander II xem Alaska là gánh nặng kinh tế.

Thương nhân Nga đến Alaska từ thế kỷ 18, săn rái cá biển để lấy lông. Tài nguyên cạn kiệt khiến vùng đất mất giá trị. Nga lo Anh chiếm Alaska qua Canada.

Đàm phán diễn ra nhanh chóng vào tháng 3/1867. Đại sứ Nga Eduard de Stoeckl và Ngoại trưởng Mỹ William Seward ký hiệp định ngày 30/3/1867, tăng cường quan hệ Nga-Mỹ.

Nga tại Alaska: Dấu ấn văn hóa và khai thác

Lễ ký kết hiệp định nhượng Alaska giữa quan chức Nga và Mỹ ngày 30/3/1867 (Ảnh: Khai Mở)

Thương nhân Nga thiết lập trung tâm giao thương tại Sitka và Kodiak từ thế kỷ 18. Công ty Nga-Mỹ, được Catherine Đại đế thành lập, độc quyền quản lý vùng đất này.

Nhà thờ Chính thống giáo St. Michael tại Sitka, với mái vòm xanh, là di sản Nga. Linh mục Nga truyền bá tôn giáo, để lại dấu ấn văn hóa lâu dài.

Giáo sư Ian Hartman, Đại học Alaska Anchorage, cho biết Nga ép dân bản địa Tlingit săn rái cá. Dân số Nga tại Alaska chỉ khoảng 400 người, tập trung khai thác ngắn hạn.

Nga bán Alaska: Tranh cãi và giá trị lâu dài

Nga bán Alaska gây tranh cãi tại Nga. Tờ Golos chỉ trích Sa hoàng bán rẻ “niềm tự hào dân tộc”. Stoeckl thừa nhận Nga khó kiểm soát thuộc địa trước áp lực địa chính trị.

Tại Mỹ, thương vụ bị gọi là “sự điên rồ của Seward”. Báo New York World mô tả Alaska là “quả cam vắt kiệt”. Báo chí cho rằng Mỹ mua vùng đất vô giá trị.

Cơn sốt vàng Klondike năm 1896 và mỏ dầu Vịnh Prudhoe thập niên 1950 chứng minh giá trị Alaska. Năm 1959, Alaska trở thành bang thứ 49 của Mỹ, khẳng định vai trò chiến lược.

Sân bay quốc tế Ted Stevens Anchorage tại thành phố Anchorage, Alaska ngày 14/8 (Ảnh: Khai Mở)

Thượng đỉnh Alaska: Cầu nối ngoại giao Nga-Mỹ

Thượng đỉnh ngày 15/8/2025 tại căn cứ Elmendorf-Richardson giữa Trump và Putin mang ý nghĩa lịch sử. Alaska, gần Nga qua eo biển Bering, trở thành tâm điểm ngoại giao.

Tổng thống Trump chọn Alaska vì vị trí chiến lược và lịch sử đặc biệt. Cuộc gặp thảo luận vấn đề Ukraine, có thể định hình trật tự toàn cầu và an ninh khu vực.

Alaska, từ vùng đất bị xem nhẹ, nay là biểu tượng địa chính trị. Thượng đỉnh nhấn mạnh vai trò của Alaska trong quan hệ phức tạp giữa hai cường quốc.

Theo Báo Khai Mở