Nguy cơ suy thận từ chế độ ăn tiện lợi. Nhiều người trẻ lựa chọn đồ ăn nhanh, trà sữa, mì gói thay cho bữa cơm truyền thống. Sự “tiện lợi” ấy tưởng như vô hại nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ suy thận từ chế độ ăn tiện lợi

Nguy cơ suy thận – Những bữa ăn “chữa cháy” của người trẻ

Ở tuổi 30, Minh Khang (TPHCM) gần như sống phụ thuộc vào đồ ăn nhanh; và trà sữa để tiết kiệm thời gian. Sáng bánh mì, cà phê; trưa gà rán, pizza; chiều thêm ly trà sữa “full topping” và tối kết thúc bằng mì gói, bánh ngọt. Anh thừa nhận không có đồ ngọt thì khó tập trung làm việc.

Hồng Hạnh (27 tuổi, Hà Nội) cũng tương tự. Khi chồng đi công tác; cô thường bỏ bữa sáng, trưa ăn nhanh cùng đồng nghiệp, tối gọi đồ ngoài hoặc uống trà sữa thay cơm. Chỉ đến lúc khám sức khỏe, Hạnh mới bất ngờ khi cân nặng tăng 5 kg, đường huyết vượt ngưỡng.

Những thói quen này phản ánh lối sống phổ biến của nhiều người trẻ; chọn sự tiện lợi nhưng vô tình đánh đổi sức khỏe và nguy cơ bệnh tật, đặc biệt là các vấn đề về thận.

Nguy cơ suy thận từ chế độ ăn tiện lợi

Nguy cơ suy thận – Mì gói, đồ ăn nhanh là một phần không thể thiếu trong cuộc sống bận rộn của Khang (Ảnh: dantri)

Bác sĩ Nguyễn Phối Hiền, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM cơ sở 3, cảnh báo; “Ngày càng nhiều bệnh nhân trẻ mắc bệnh thận mạn tính dù không có tiền sử bệnh lý nền. Lối sống ít vận động, ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn, uống trà sữa thay nước lọc, nhịn cơm ăn mì gói… chính là yếu tố nguy cơ.”

Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia năm 2023, phần lớn trẻ em và thanh thiếu niên Việt Nam đang tiêu thụ lượng muối, đường, chất béo vượt ngưỡng khuyến cáo, trong khi lại thiếu hụt vitamin A, D, sắt và kẽm – những vi chất thiết yếu cho hoạt động của hệ miễn dịch và thận.

Vì sao thận dễ bị tổn thương?

Thận có nhiệm vụ lọc máu, đào thải độc tố và duy trì cân bằng nội môi. Tuy nhiên, chế độ ăn quá mặn, nhiều đường và phụ gia khiến thận phải làm việc quá tải. Một gói mì ăn liền đã chứa 1,8–2,5g muối, trong khi WHO khuyến cáo không quá 5g/ngày. Ăn mặn lâu dài làm tăng huyết áp, dẫn đến suy thận mạn.

Trà sữa, nước ngọt và bánh kẹo chứa lượng đường cao, dễ gây béo phì, tiểu đường, kháng insulin; topping như trân châu, kem béo chứa phosphate vô cơ gây hại thận. Đồ chiên rán, snack nhiều chất béo bão hòa và tinh bột tinh chế làm rối loạn mỡ máu, tim mạch. Phụ gia như MSG, phosphate, chất bảo quản khi dùng lâu dài cũng tổn thương tế bào thận.

Điều đáng lo ngại, bệnh thận tiến triển âm thầm; khi có triệu chứng rõ như phù, mệt mỏi, rối loạn tiểu tiện thì chức năng thận đã suy giảm nặng.

Không chỉ hại thận mà còn nhiều hệ lụy khác

Chế độ ăn tiện lợi không chỉ làm tăng nguy cơ suy thận mà còn kéo theo hàng loạt bệnh lý khác:

  • Tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, bệnh tim mạch.
  • Gan nhiễm mỡ, rối loạn chuyển hóa lipid.
  • Béo phì, tiểu đường type 2 ở người trẻ.
  • Suy giảm miễn dịch, thiếu máu do thiếu vi chất.

Nói cách khác, mỗi bữa ăn tiện lợi quá đà đều là một lần “thế chấp” sức khỏe trong tương lai.

Làm gì để bảo vệ thận và sức khỏe?

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị nên xây dựng chế độ ăn uống cân bằng và khoa học để giảm thiểu rủi ro:

  • Giảm muối – giảm đường – giảm đồ ăn nhanh: Hạn chế mì gói, gà rán, snack, nước ngọt, trà sữa.
  • Tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt: Bổ sung chất xơ, vitamin, khoáng chất cần thiết.
  • Ưu tiên nước lọc thay vì nước ngọt: Uống 1,5–2 lít nước mỗi ngày để thận hoạt động hiệu quả.
  • Ăn cơm nhà thường xuyên: Giúp kiểm soát lượng muối, đường, dầu mỡ. Có thể thay cơm trắng bằng gạo lứt, khoai, yến mạch.
  • Đọc kỹ nhãn sản phẩm: Chú ý hàm lượng natri, đường, phosphate trong thực phẩm chế biến sẵn.
  • Khám sức khỏe định kỳ: Tầm soát sớm bệnh lý chuyển hóa và bệnh thận, đặc biệt ở người trẻ có thói quen ăn uống tiện lợi.

Đừng để sự tiện lợi ngắn hạn hủy hoại sức khỏe dài lâu

Nguy cơ suy thận từ chế độ ăn tiện lợi không còn là cảnh báo xa vời mà đang hiện hữu trong đời sống hàng ngày, nhất là ở giới trẻ thành thị. Sự “tiết kiệm thời gian” hôm nay có thể trở thành “cái giá sức khỏe” ngày mai.

Một chế độ ăn lành mạnh, đủ chất, hạn chế muối – đường – chất béo bão hòa chính là cách bảo vệ thận, trái tim và cả tuổi thọ. Đừng để sự tiện lợi ngắn hạn trở thành gánh nặng dài lâu cho cơ thể.

Theo: Dân Trí