Trưa 30/4/1975, giữa tiếng xe tăng gầm rú và lá cờ chiến thắng tung bay, nhà báo Ấn Độ Nayan Chanda lao ra đường ghi lại khoảnh khắc lịch sử chấm dứt chiến tranh Việt Nam. Gần 50 năm sau, ông vẫn khắc sâu từng hình ảnh, từng xúc cảm trong ký ức.

Sài Gòn rung chuyển: “Họ đến rồi!”

11h25 ngày 30/4/1975, từ văn phòng trên đường Hàn Thuyên, Nayan Chanda nghe tiếng nổ lớn, nhìn thấy xe tăng tiến về Dinh Độc Lập. Không chần chừ, ông ôm máy ảnh lao ra phố, vẫy tay ra hiệu mình là nhà báo.

Chiếc xe tăng mang cờ Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam húc đổ cổng Dinh. Chanda nhanh chóng chụp lại khoảnh khắc, rồi gửi bản tin chấn động: “Chiến tranh Việt Nam kết thúc vào 11h25 sáng nay.”

Sài Gòn hỗn loạn trong giờ phút lịch sử

Trước đó, đêm 28/4, Sài Gòn chìm trong hỗn loạn. Người dân đổ xô ra đường, tìm cách di tản. Chanda chuyển tới khách sạn Continental, nơi ông cùng nhiều nhà báo nước ngoài nắm được tin đại sứ Mỹ chuẩn bị rời đi.

Sáng 30/4, trước cổng Đại sứ quán Mỹ, hàng nghìn người chen lấn, gào thét trong tuyệt vọng. Khi lính Mỹ rút chạy, bầu không khí tuyệt vọng biến thành hỗn loạn. Trong khung cảnh ấy, câu nói treo trong Đại sứ quán về quyền tự quyết của các dân tộc trở nên cay đắng hơn bao giờ hết.

Niềm vui và nhẹ nhõm

Khi xe tăng tiến vào Dinh Độc Lập, Chanda chứng kiến hình ảnh chiến sĩ trẻ cởi dép cao su, bước chân trần trên thảm đỏ quyền lực. Ông miêu tả khoảnh khắc đó như một biểu tượng thiêng liêng của sự chuyển giao lịch sử.

Chỉ vài giờ sau, không khí lo âu chuyển thành nhẹ nhõm. Người dân Sài Gòn đổ ra đường, bắt chuyện với những người lính giải phóng. Họ tò mò hỏi thăm quê quán, vũ khí, và trò chuyện một cách cởi mở, ấm áp.

Hòa bình thực sự đến

Xe tăng tiến vào Dinh Độc Lập trưa 30/4/1975. Ảnh: Nayan Chanda/VnExpress

Chiều 30/4/1975, Nayan Chanda cùng các đồng nghiệp tụ tập trong quán cà phê gần khách sạn Continental, lắng nghe tin tức từ đài VOA và BBC. Thế giới bên ngoài lo sợ điều khủng khiếp, nhưng thực tế Sài Gòn đã lặng yên và ổn định đến bất ngờ.

Với ông, khoảnh khắc 11h30 ngày 30/4 là giây phút kịch tính nhất thế kỷ XX: một dân tộc giành lại độc lập bằng chính sức mạnh của mình.

Hành trình 50 năm đáng tự hào

Sau khi rời Sài Gòn vào tháng 7/1975, Nayan Chanda trở lại thành phố này tám lần. Ông chứng kiến Việt Nam vượt qua khó khăn, hàn gắn vết thương chiến tranh và vươn mình mạnh mẽ.

Sáng 25/4/2025, tại lễ kỷ niệm 50 năm thống nhất, từ khách sạn trên đường Đồng Khởi, Chanda nhìn thấy dòng người mặc áo đỏ, tay vẫy cờ rợp phố. Cảm xúc dâng trào, ông khẳng định: “50 năm là một hành trình dài và đáng tự hào của Việt Nam.”

Nguồn: VnExpress