Toàn cảnh địa chính trị và kinh tế toàn cầu hiện nay cho thấy một trật tự mới đang hình thành, nơi các công cụ thương mại, công nghệ và năng lượng trở thành những “đòn bẩy chiến lược” thay vì chỉ là công cụ phát triển. Chiến lược thuế quan của Hoa Kỳ không đơn thuần là chính sách bảo hộ, mà là một phần trong nỗ lực tái cấu trúc quyền lực kinh tế toàn cầu, nhằm kiềm chế ảnh hưởng ngày càng rộng của Trung Quốc.

Chiến lược thuế quan của Mỹ: Công cụ ngăn chặn ảnh hưởng toàn cầu của Trung Quốc

Ngày 16/04/2025, tờ The Wall Street Journal dẫn nhiều nguồn tin thân cận tiết lộ rằng chính sách thuế quan do chính quyền Tổng thống Donald Trump thúc đẩy không chỉ đơn thuần nhằm bảo hộ thương mại hay củng cố nội lực kinh tế. Trên thực tế, đây còn là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn nhằm kiềm chế ảnh hưởng ngày càng gia tăng của Trung Quốc trên trường quốc tế.

Theo phân tích từ các chuyên gia và giới chức Mỹ, việc Washington đàm phán đồng loạt với hơn 70 quốc gia về các điều khoản thuế quan không chỉ để cải thiện cán cân thương mại mà còn nhắm đến mục tiêu then chốt: ngăn chặn làn sóng hàng hóa Trung Quốc lan rộng ra toàn cầu thông qua sáng kiến “Một Vành Đai, Một Con Đường” – chiến lược được Bắc Kinh khởi động mạnh mẽ từ năm 2023 nhằm xây dựng mạng lưới kinh tế, logistics và chính trị kết nối Á – Âu – Phi.

Trong bối cảnh Con Đường Tơ Lụa hiện đại của Trung Quốc đang mở rộng tầm ảnh hưởng từ Đông Nam Á đến châu Phi và Nam Mỹ, Washington coi thuế quan là một công cụ chiến lược để cô lập Trung Quốc, hạn chế khả năng nước này xuất khẩu sản phẩm giá rẻ thông qua các nước trung chuyển.

Đây là một dấu hiệu cho thấy cuộc cạnh tranh Mỹ – Trung không chỉ giới hạn trong lĩnh vực công nghệ hay quân sự, mà còn đang mở rộng sang trận địa thương mại toàn cầu – nơi chính sách thuế quan trở thành “lá chắn mềm” cho các tính toán địa chính trị dài hơi.

Nhật Bản và Mỹ mở đàm phán thuế quan, chưa đạt tiến triển rõ ràng

Ngày 16/04/2025, Nhật Bản khởi động vòng đàm phán đầu tiên với Hoa Kỳ tại Washington về chính sách thuế quan, trong bối cảnh Tokyo đang chịu mức thuế đối ứng lên tới 24% – đặc biệt nhắm vào ô tô, nhôm và thép. Dù Tổng thống Trump đánh giá đã có “tiến bộ quan trọng”, phía Nhật Bản tỏ ra thận trọng và dự báo quá trình thương lượng sẽ còn nhiều khó khăn.

Phái đoàn Nhật Bản do Bộ trưởng Ryosei Akazawa dẫn đầu đã làm việc cùng các quan chức cấp cao Mỹ, đồng thời được ông Trump tiếp tại Phòng Bầu Dục. Tuy nhiên, Tokyo vẫn chưa đưa ra thông tin cụ thể và cho biết cuộc đàm phán kế tiếp sẽ diễn ra vào cuối tháng này.

Với thặng dư thương mại hơn 70 tỷ USD với Mỹ, Nhật Bản chỉ còn chưa đầy 90 ngày để tìm kiếm một thỏa thuận, giữa lúc áp lực từ chính sách “nước Mỹ trước tiên” của Nhà Trắng ngày càng gia tăng.


Thuế trả đũa: Nhật Bản mang gì đến bàn đàm phán với Mỹ?; Nhật Bản và Mỹ mở đàm phán thuế quan, chưa đạt tiến triển rõ ràng; Chiến tranh thuế leo thang, CEO Nvidia sang Trung Quốc tìm đường cứu thị trường tỷ đô; Mỹ siết chặt trừng phạt dầu mỏ Iran, mở rộng nhắm tới các cơ sở năng lượng ở nước ngoài

Chiến tranh thuế leo thang, CEO Nvidia sang Trung Quốc tìm đường cứu thị trường tỷ đô

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ – Trung tiếp tục gia tăng dưới thời Tổng thống Donald Trump, Giám đốc điều hành của tập đoàn công nghệ Nvidia – ông Jensen Huang – đã đến Bắc Kinh ngày 17/04/2025 với nỗ lực bảo vệ vị thế của công ty tại thị trường Hoa Lục. Theo các nguồn tin từ truyền thông nhà nước Trung Quốc, ông Huang – doanh nhân người Mỹ gốc Đài Loan – đã có cuộc gặp với một quan chức cấp cao phụ trách thương mại quốc tế của Trung Quốc nhằm tháo gỡ khó khăn trong bối cảnh các lệnh hạn chế xuất khẩu từ Washington ngày càng siết chặt.

Nvidia hiện là một trong những tập đoàn hàng đầu thế giới trong lĩnh vực sản xuất chip bán dẫn phục vụ cho công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI). Riêng trong năm 2024, doanh thu từ Trung Quốc đã đạt 17 tỷ USD, tương đương 13% tổng doanh thu toàn cầu của hãng.

Tuy nhiên, từ thời Tổng thống Biden, Mỹ đã áp đặt các giới hạn nghiêm ngặt về việc xuất khẩu các dòng vi mạch GPU cao cấp dùng trong AI sang Trung Quốc. Và hiện nay, dưới nhiệm kỳ của ông Trump – người theo đuổi chính sách “siết vòng kim cô công nghệ”, tình hình càng trở nên khó khăn hơn.

Theo ước tính nội bộ của Nvidia, các quy định mới của chính phủ Mỹ về xuất khẩu chip GPU có thể khiến công ty thiệt hại tới 5,5 tỷ USD chỉ trong quý đầu tiên của năm 2025. Trong bối cảnh thị trường Trung Quốc vẫn chiếm tỷ trọng lớn và nhu cầu AI tiếp tục tăng, chuyến thăm Bắc Kinh lần này của Jensen Huang được giới phân tích đánh giá là “một canh bạc chiến lược” để giữ chân khách hàng và duy trì ảnh hưởng tại một trong những thị trường tiềm năng nhất thế giới.

Mỹ siết chặt trừng phạt dầu mỏ Iran, mở rộng nhắm tới các cơ sở năng lượng ở nước ngoài

Dù đã nối lại đối thoại liên quan đến hồ sơ hạt nhân Iran, Washington vẫn duy trì lập trường cứng rắn bằng cách gia tăng sức ép kinh tế đối với Tehran. Ngày 16/04/2025, Bộ Tài chính Hoa Kỳ công bố một loạt biện pháp trừng phạt mới, lần này nhắm trực tiếp vào mạng lưới cơ sở năng lượng của Iran, bao gồm cả các tài sản hoạt động ở nước ngoài.

Theo thông cáo từ chính quyền Mỹ, đợt trừng phạt lần này đặc biệt nhắm đến một nhà máy lọc dầu và một tàu chở dầu được cho là đang giúp Iran bán dầu cho Trung Quốc – bất chấp các biện pháp cấm vận của phương Tây. Washington cáo buộc Bắc Kinh đã thông qua các kênh trung gian này để lách lệnh trừng phạt và mua vào lượng dầu thô Iran trị giá hơn 1 tỷ USD.

Động thái mới cho thấy chính quyền Mỹ tiếp tục duy trì chiến lược “áp lực tối đa” với Tehran, không chỉ giới hạn trong biên giới Iran mà còn nhắm đến toàn bộ chuỗi cung ứng và tiêu thụ dầu mỏ của nước này trên phạm vi toàn cầu. Trong bối cảnh thị trường năng lượng thế giới vẫn nhiều biến động, căng thẳng Mỹ – Iran có nguy cơ đẩy mối quan hệ giữa Washington với Bắc Kinh vào thế đối đầu sâu hơn.

Lãnh đạo IAEA cảnh báo: Khả năng Iran sở hữu vũ khí hạt nhân không còn quá xa

Phát biểu ngày 16/04/2025, ông Rafael Grossi – Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) – đã đưa ra cảnh báo nghiêm túc rằng viễn cảnh Iran sở hữu vũ khí hạt nhân giờ đây không còn là điều “xa vời”. Dù Tehran liên tục khẳng định chương trình hạt nhân của họ chỉ phục vụ cho mục đích dân sự và phát triển năng lượng, cộng đồng quốc tế – đặc biệt là Mỹ và Israel – vẫn luôn lo ngại về tham vọng quân sự tiềm tàng của quốc gia này.

Theo ông Grossi, dù Iran chưa đạt đến bước cuối cùng để chế tạo vũ khí nguyên tử, nhưng thực tế là nước này đã tiến rất gần tới ngưỡng kỹ thuật cần thiết để làm điều đó. Ông nhấn mạnh rằng những tuyên bố của Tehran về tính hòa bình của chương trình hạt nhân không thể thay thế cho việc kiểm chứng độc lập từ các tổ chức quốc tế.

Lãnh đạo IAEA kêu gọi cộng đồng quốc tế duy trì giám sát nghiêm ngặt và tái khẳng định vai trò trung lập nhưng cần thiết của cơ quan này trong việc bảo đảm mọi hoạt động hạt nhân của Iran phải nằm trong khuôn khổ minh bạch và không vượt quá ranh giới sử dụng vì mục đích quân sự.

Theo: RFI