Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus đang phải đối mặt với lời kêu gọi truy tố ông vì cáo buộc tham gia chỉ đạo nhóm nổi dậy tại Ethiopia.

Tờ Breitbart dẫn nguồn Times of London cho biết ông David Steinman, nhà kinh tế học người Mỹ được đề cử giải Nobel Hòa bình, đã cáo buộc ông Tedros, 55 tuổi, là một trong ba quan chức kiểm soát nhóm nổi dậy Ethiopia từ năm 2013 đến năm 2015.

Ông Tedros từng là Bộ trưởng y tế và ngoại trưởng Ethiopia giai đoạn 2005-2016 trong liên minh cầm quyền do Mặt trận Giải phóng Nhân dân Tigray (TPLF) đứng đầu. TPLF đã bị giới chức Mỹ liệt vào danh sách các nhóm khủng bố..

Theo The Times, ông Steinman đã đệ trình đơn kiện lên Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) tại The Hague, Hà Lan. Nhà kinh tế học cáo buộc ông Tedros “là người ra quyết định quan trọng liên quan đến các hành động của nhóm nổi dậy TPLF bao gồm giết người, bắt giữ và tra tấn tùy tiện người dân Ethiopia”.

Đơn kiện được đưa ra sau khi Tướng Berhanu Jula, tham mưu trưởng quân đội Ethiopia, hồi tháng trước kêu gọi lãnh đạo WHO từ chức. Tướng Jula cáo buộc ông Tedros đang hỗ trợ vũ khí cho vùng Tigray, nơi quân đội Ethiopia đang chiến đấu với lực lượng địa phương.

Trong đơn kiện, ông Steinman nhắc đến báo cáo về nhân quyền ở Ethiopia năm 2016 của Mỹ chỉ ra việc “chính quyền dân sự Ethiopia không duy trì sự kiểm soát đối với lực lượng an ninh, và cảnh sát địa phương ở các vùng nông thôn và dân quân địa phương đôi khi hoạt động độc lập”.

Báo cáo của Mỹ cũng trích dẫn “các tội ác khác được ghi nhận”. Ông Steinman cáo buộc Tedros có liên quan đến việc “đe dọa các ứng cử viên đối lập và những người ủng hộ”, bao gồm cả “việc bắt giữ tùy tiện. . . và giam giữ trước khi xét xử”. Đơn kiện cũng cáo buộc ông Tedros đã giám sát “việc giết người và gây tổn hại nghiêm trọng về thể xác và tinh thần cho các thành viên của các bộ lạc Amhara, Konso, Oromo và Somali với ý định tiêu diệt toàn bộ hoặc một phần các bộ tộc đó.”

Tổng giám đốc WHO đã phủ nhận các cáo buộc cũng như bất kỳ hành vi sai trái nào. Gần đây nhất vào tháng trước, đề cập đến tình hình hiện tại ở Tigray, ông Tedros tuyên bố: “Đã có những báo cáo cho thấy tôi đứng về phía nào trong tình huống này. Điều này không đúng. Tôi chỉ đứng về phía hòa bình.”

Đây không phải là lần đầu tiên ông Tedros trở thành tâm điểm tranh cãi ở quê hương ông, Ethiopia.

Vào tháng 10 năm 2017, Tổng giám đốc WHO đã chỉ định Robert Mugabe của Zimbabwe làm “đại sứ thiện chí” để giúp ngăn chặn các bệnh không lây nhiễm ở châu Phi. Điều này đã gây ra  sự phẫn nộ  từ các chuyên gia y tế và các nhóm nhân quyền vì ông Robert Mugabe được cho là có vai trò chính dẫn đến sự sụp đổ của dịch vụ y tế và vi phạm quyền lớn ở Zimbabwe. Ông Tedros sau đó đã phải rút lại bổ nhiệm này.

Đầu năm nay, Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố Mỹ sẽ rời khỏi WHO vào tháng 7 năm 2021 sau khi cáo buộc Tedros đã không làm gì để buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm trong việc che giấu sự bùng phát đại dịch COVID-19 với phần còn lại của thế giới.