Chính phủ Anh vội vàng bỏ 20 triệu USD mua 2 triệu kit xét nghiệm kháng thể tại nhà chưa được kiểm chứng từ hai công ty Trung Quốc mà phải tiền trả ngay, tự vận chuyển. Tuy nhiên, những kit xét nghiệm này không chính xác.

Nhà chức trách Anh đã chấp nhận thỏa thuận trên của hai công ty Trung Quốc và sau đó tự tin tuyên bố nó sẽ được bán tại các hiệu thuốc trong ít nhất hai tuần. Thủ tướng Anh Boris Johnson nói rằng: “Đơn giản như kit thử thai. Nó có khả năng trở thành yếu tố thay đổi cục diện”.

Tuy nhiên, những kit xét nghiệm này không dùng được. Theo New York Times, phòng thí nghiệm của Đại học Oxford kết luận rằng chúng không đủ tin cậy để sử dụng đại trà. Gần nửa triệu kit xét nghiệm đang “nằm đắp chiếu” trong kho, và 1,5 triệu kit được mua với giá tương đương từ các nguồn khác cũng để không.

Người phát ngôn Bộ y tế Anh nói chính phủ đã đặt số lượng bộ xét nghiệm nhỏ nhất mà người bán cho phép, và chính phủ sẽ cố lấy lại tiền nhưng không nói rõ như thế nào.

Câu chuyện nói trên cho thấy rủi ro của thị trường thiết bị y tế của Trung Quốc, trong đó các chính phủ đều vội vã, “nhanh tay” muốn giành lấy thiết bị để chiến đấu với dịch bệnh ở nước mình, theo New York Times.

Chỉnh phủ Anh đã đặt cược vào lô kit xét nghiệm kháng thể của Trung Quốc khi đối mặt với những chỉ trích rằng họ đã phản ứng chậm chạp trước đại dịch Covid-19.

Các quan chức Anh cho biết họ đã khởi đầu ở đằng sau trong cuộc chiến Covid-19 vì thiếu các công ty xét nghiệm tư nhân lớn như ở Đức và Mỹ, những nơi có thể sản xuất và tiến hành hàng chục nghìn xét nghiệm.

Trong khi Anh đang đẩy mạnh khả năng xét nghiệm, nước này cũng chạy đua trong cuộc tìm kiếm nguồn cung có hạn các hóa chất, ống nghiệm, hay que phết dịch – đều cần thiết để xét nghiệm chẩn đoán virus.

Vì vậy, khi các công ty Trung Quốc ra giá với các lô hàng xét nghiệm kháng thể, chính phủ Anh biết rằng các nước khác cũng đang tìm mua. Trong khi đó, các công ty y tế của Trung Quốc biết mình nắm lợi thế đàm phán, và thường đòi đối phương quyết định mua ngay lập tức, thậm chí chỉ cho 24 giờ để trả tiền.

kit xet nghiem TQ
Ảnh chụp màn hình dailymail.

AllTest Biotech và Wondfo Biotech, hai công ty Trung Quốc bán hàng cho Anh đều cho biết các sản phẩm của họ đáp ứng tiêu chuẩn về sức khỏe, an toàn và môi trường do Liên minh Châu Âu đặt ra. Giới chức y tế công cộng Anh đã xem xét thông số kỹ thuật trên giấy tờ trong khi Bộ Ngoại giao Anh vội vàng điều các nhà ngoại giao ở Trung Quốc xác minh những công ty này có thực sự tồn tại hay không và kiểm tra sản phẩm của họ.

Xuất hiện trong một phiên điều trần trước ủy ban quốc hội hôm 25/3, quan chức y tế công cộng cấp cao Sharon Peacock lạc quan nói rằng “kit xét nghiệm sẽ sớm được bán với giá tối thiểu tại các nhà thuốc địa phương hoặc Amazon. Việc kiểm tra chất lượng kit xét nghiệm chỉ là vấn đề nhỏ”.

Sau khi thừa nhận kit xét nghiệm không thể được sử dụng đại trà vào tuần trước, giới chức y tế Anh giờ nói rằng thương vụ này là một bài học quý giá, và quan trọng là họ đã cố gắng hành động nhanh chóng.

Sau khi sự việc đổ bể, hai công ty Trung Quốc lại đổ lỗi cho các quan chức Anh vì hiểu sai và nói quá về tác dụng của xét nghiệm. Wondfo BioTech nói với Global Times, phụ bản của Nhân Dân Nhật báo – cơ quan ngôn luận của ĐCS Trung Quốc, rằng sản phẩm của công ty chỉ để “dùng bổ sung” cho các bệnh nhân đã dương tính với nCoV. Công ty còn lại, AllTest ra thông cáo nói xét nghiệm chỉ “dành cho chuyên gia sử dụng”, chứ không phải để dùng đại trà ở nhà.

Các bác sĩ cũng cho biết cách mô tả của quan chức Anh cũng có thể gây hiểu nhầm khi so sánh xét nghiệm kháng thể với thử thai, khiến công chúng tưởng rằng nó xác định liệu một người có nCoV trong cơ thể không.

Có hai kỹ thuật xét nghiệm Covid-19 chính là xét nghiệm RT-PCR truyền thống (phát hiện các đoạn mã gene của virus bằng cách khuếch đại vật chất di truyền trong bệnh phẩm) và xét nghiệm kháng thể. Xét nghiệm truyền thống xác định virus có trong cơ thể người hay không, thường lấy bệnh phẩm từ dịch tiết vùng mũi, hầu họng. 

Kỹ thuật xét nghiệm thứ 2 là tìm kháng thể do cơ thể tạo ra để chống virus với bệnh phẩm lấy từ máu. Xét nghiệm không cho biết có virus trong cơ thể hay không mà chỉ xác định cơ thể có thứ để chống lại nCoV hay không. Xét nghiệm kháng thể được cho là không chính xác bằng phương pháp thứ nhất nhưng nhanh hơn và dễ triển khai rộng rãi hơn.

Kháng thể có thể không xuất hiện rõ rệt trong máu cho tới 20 ngày sau khi nhiễm Covid-19, có nghĩa là cho đến lúc đó, người nhiễm vẫn có thể có kết quả âm tính trong xét nghiệm kháng thể.