Sự gia tăng đột biến số lượng trận động đất tại Kon Tum trong thời gian ngắn đặt ra nhiều lo ngại về ổn định địa chất. Đáng chú ý, ba trận động đất xảy ra liên tiếp vào ngày 31/3 tại huyện Kon Plông, dù chưa gây thiệt hại nhưng cho thấy xu hướng bất thường.

Tình hình động đất tại Kon Tum

Trong hơn một năm qua, số lượng trận động đất tại Kon Tum đã tăng gấp 5 lần so với tổng số trận ghi nhận trong 120 năm trước đó. Điều này đặt ra nhiều lo ngại về mức độ ổn định địa chất của khu vực. Theo thông tin từ Trung tâm báo tin động đất và cảnh báo sóng thần, sáng ngày 31/3, huyện Kon Plông đã xảy ra liên tiếp 3 trận động đất:

  • Trận thứ nhất: Lúc 4h08 với độ lớn 3,1 độ Richter.
  • Trận thứ hai: Lúc 4h10 với độ lớn 3,0 độ Richter.
  • Trận thứ ba: Lúc 4h46 với độ lớn 2,6 độ Richter.

Cả ba trận động đất đều có độ sâu khoảng 8,1 km và may mắn không gây thiệt hại về người và tài sản.

Bản đồ tâm chần (ảnh: VNExpress)

Nguyên nhân gia tăng động đất

Theo Tiến sĩ Nguyễn Xuân Anh, Giám đốc Trung tâm báo tin động đất cảnh báo sóng thần (Viện các Khoa học Trái Đất, Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam), Kon Tum đang chịu ảnh hưởng của hiện tượng động đất kích thích. Đây là hiện tượng xảy ra khi sức ép từ hồ chứa nước của các nhà máy thủy điện làm thay đổi áp lực địa chất, gây ra các trận động đất.

Kể từ tháng 3/2021, sau khi nhà máy thủy điện Thượng Kon Tum tích nước phát điện, tần suất rung chấn trong khu vực tăng lên đáng kể. Theo các chuyên gia, khu vực Kon Tum nằm trong dải động đất yếu, với mức rung chấn cực đại dự báo không vượt quá 5,5 độ Richter.

Thống kê động đất tại Kon Tum

Dữ liệu lịch sử cho thấy sự gia tăng đáng kể về số lượng và cường độ các trận động đất trong khu vực:

  • Giai đoạn 1903 – 2020 (117 năm): Huyện Kon Plông chỉ ghi nhận 33 trận động đất có độ lớn từ 2,5 độ Richter trở lên. Các trận động đất trong giai đoạn này xảy ra rải rác và không có biểu hiện gia tăng bất thường.
  • Từ năm 2021 đến nay (chưa đầy 4 năm): Khu vực này đã trải qua hơn 200 trận động đất, cao gấp nhiều lần so với hơn một thế kỷ trước đó. Điều này cho thấy sự bất thường trong hoạt động địa chất tại Kon Tum.
  • Trận động đất mạnh nhất được ghi nhận vào tháng 8/2022, với cường độ 4,7 độ Richter. Cơn địa chấn này không chỉ ảnh hưởng đến huyện Kon Plông mà còn khiến người dân ở nhiều tỉnh thành lân cận cảm nhận rõ rung lắc, thậm chí đồ đạc trong nhà bị xô đổ.
  • Xu hướng gia tăng tần suất và cường độ: Các chuyên gia cảnh báo rằng nếu không có các biện pháp giám sát và đánh giá tác động từ các công trình thủy điện, số lượng trận động đất trong thời gian tới có thể tiếp tục tăng.

Cảnh báo và hướng ứng phó

Các chuyên gia khuyến cáo người dân tại khu vực Kon Tum cần nâng cao nhận thức về động đất và có phương án ứng phó kịp thời, đặc biệt trong trường hợp xảy ra rung chấn lớn hơn dự báo. Cơ quan chức năng cũng cần đánh giá tác động của các hồ chứa thủy điện và tìm giải pháp giảm thiểu ảnh hưởng của hiện tượng động đất kích thích đối với cộng đồng và môi trường.