Vụ lật tàu du lịch Vịnh Xanh 58 tại Vịnh Hạ Long khiến 36 người thiệt mạng đang đặt ra nhiều câu hỏi về trách nhiệm pháp lý liên quan. Theo các chuyên gia, đây không đơn thuần là hậu quả thiên tai mà có thể xuất phát từ những sai sót nghiêm trọng trong quá trình tổ chức, vận hành và giám sát an toàn.

Thảm Kịch Hàng Hải Đẫm Nước Mắt

Vào lúc 12h55 ngày 19/7/2025, tàu du lịch Vịnh Xanh 58, chở 46 du khách và 3 thuyền viên, rời bến để tham quan tuyến số 2 trên Vịnh Hạ Long. Đến khoảng 13h30, khi đang gần khu vực hang Đầu Gỗ, tàu bất ngờ gặp dông lốc mạnh và bị lật úp. Dù một số hành khách kịp mặc áo phao và nhảy xuống biển, nhưng phần lớn đã bị mắc kẹt trong khoang máy hoặc cabin.

Đến 14h06, hệ thống định vị của tàu mất tín hiệu – thời điểm được cho là xảy ra tai nạn. Ngay sau đó, gần 1.000 người từ lực lượng vũ trang và hơn 500 ngư dân địa phương đã tham gia cứu hộ, cứu nạn. Tuy nhiên, đến chiều 21/7, vụ việc đã cướp đi sinh mạng của 36 người, 3 người vẫn mất tích và chỉ 10 người sống sót.

Chiếc tàu bị nạn đã được trục vớt và lai dắt về cảng Cái Lân để phục vụ công tác điều tra. Công an tỉnh Quảng Ninh đang khẩn trương làm rõ nguyên nhân theo đúng trình tự pháp luật.

Thông Tin Kỹ Thuật Về Tàu Vịnh Xanh 58

Tàu Vịnh Xanh 58 mang số hiệu QN-7105, được cấp phép hoạt động từ năm 2015. Đây là tàu vỏ thép, dài 24,04m, rộng 6m, có khả năng chở tối đa 48 hành khách. Chủ phương tiện là ông Đoàn Văn Trình (trú tại TX Quảng Yên, Quảng Ninh).

Tàu có đầy đủ giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường do Trạm đăng kiểm Quảng Ninh cấp. Lần đăng kiểm gần nhất diễn ra vào ngày 10/1/2025, có hiệu lực đến 4/2/2026. Ngoài ra, tàu cũng được mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự và bảo hiểm tai nạn cho thuyền viên theo hợp đồng với Công ty Bảo hiểm Bảo Long từ 14/4/2025 đến 14/4/2026.

Dù nguyên nhân ban đầu được cho là do thời tiết xấu bất ngờ, song các chuyên gia cho rằng vẫn cần làm rõ những yếu tố liên quan như khả năng chống chịu gió bão của tàu, điều kiện kỹ thuật, năng lực điều khiển của thuyền trưởng và quy trình phản ứng khẩn cấp.

Ai Chịu Trách Nhiệm Pháp Lý Trong Vụ Việc?

Theo luật sư Ngọc Anh – Giám đốc Công ty Luật TNHH Toàn Cầu ATA, vụ việc Vịnh Xanh 58 là một trong những thảm họa hàng hải nghiêm trọng nhất nhiều năm qua, với nhiều dấu hiệu vi phạm pháp luật.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Anh – Luật sư Điều hành, Giám đốc Công ty Luật TNHH Toàn cầu ATA
(Ảnh: Đời sống và Pháp luật)

Các dấu hiệu có thể bị xem xét:

  • Bỏ qua cảnh báo thời tiết: Một số nhân chứng sống sót cho biết đã đề nghị quay đầu vì thời tiết xấu, nhưng thuyền trưởng vẫn tiếp tục hành trình.
  • Thiếu biện pháp an toàn: Hành khách không được trang bị đầy đủ áo phao hay hướng dẫn ứng phó khi có sự cố.
  • Định biên tối thiểu: Tàu có 3 thuyền viên – đủ theo quy định, nhưng năng lực chuyên môn của họ cần được điều tra kỹ lưỡng.

Theo Điều 272 Bộ luật Hình sự (BLHS), thuyền trưởng có thể bị truy cứu nếu vi phạm quy định an toàn giao thông đường thủy. Tuy nhiên, trong trường hợp này, thuyền trưởng được xác nhận đã thiệt mạng. Dựa vào khoản 7, Điều 157 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, đây là căn cứ để không khởi tố vụ án nếu không còn người thực hiện hành vi vi phạm.

Bồi thường từ bảo hiểm

Gia đình các nạn nhân có thể yêu cầu bồi thường từ hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân sự của tàu. Theo quy định, mức chi trả tối đa là 250 triệu đồng/vụ, trong đó tối đa 30 triệu đồng/người đối với thiệt hại tính mạng. Đơn vị bảo hiểm là Công ty Cổ phần Bảo hiểm Bảo Long.

Vấn Đề Quản Lý An Toàn Và Giám Sát Tàu Du Lịch

Luật sư Ngọc Anh nhấn mạnh, vụ việc không chỉ là hệ quả thiên tai mà phản ánh những lỗ hổng lớn trong công tác vận hành và giám sát an toàn tàu du lịch. Việc để tàu hoạt động trong điều kiện thời tiết xấu đặt ra câu hỏi lớn về trách nhiệm của cơ quan quản lý cảng vụ.

Cơ quan điều tra cần xem xét toàn diện các khía cạnh như:

  • Tình trạng kỹ thuật của tàu trước khi xuất bến
  • Năng lực của thuyền viên
  • Trách nhiệm của cảng vụ và đơn vị cấp phép

Nếu phát hiện có dấu hiệu đưa vào sử dụng phương tiện giao thông không đảm bảo an toàn, các cá nhân liên quan có thể bị xử lý theo Điều 274 BLHS.

Cần Hoàn Thiện Pháp Lý Và Quy Chuẩn An Toàn Giao Thông Đường Thủy

Qua vụ việc này, các chuyên gia pháp lý khuyến nghị khẩn trương hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến an toàn đường thủy nội địa. Cần có quy chuẩn hành động khi có cảnh báo thời tiết cực đoan, hướng dẫn rõ trách nhiệm của thuyền trưởng, chủ tàu và đơn vị quản lý.

Đặc biệt, luật sư Ngọc Anh đề xuất:

  • Ban hành quy chuẩn bắt buộc khi có thiên tai: Không cho phép tàu xuất bến khi có cảnh báo dông lốc.
  • Nâng cao vai trò kiểm tra của cảng vụ: Tăng cường kiểm soát điều kiện kỹ thuật, năng lực thuyền viên, số lượng hành khách thực tế.
  • Sửa đổi luật để tăng mức bồi thường cho nạn nhân trong các vụ tai nạn giao thông đường thủy nghiêm trọng.

Tổng kết: Vụ lật tàu Vịnh Xanh 58 không chỉ là bài học đau lòng về thảm họa hàng hải, mà còn là lời cảnh tỉnh về những khoảng trống pháp lý và yếu kém trong khâu kiểm soát an toàn đường thủy nội địa. Công tác điều tra và trách nhiệm bồi thường cần được triển khai minh bạch, công bằng để lấy lại niềm tin cho người dân và bảo đảm an toàn cho ngành du lịch trên biển.

Theo: Báo Đời sống và Pháp luật