Chiến dịch “Sư tử trỗi dậy” của Israel nhằm vào Iran đã thổi bùng căng thẳng khu vực. Giới phân tích cảnh báo xung đột này có thể kết thúc bằng đàm phán hòa bình – hoặc bùng nổ chiến tranh hạt nhân, khiến Trung Đông lún sâu vào hỗn loạn chưa từng có.

Kịch bản lạc quan: Đàm phán và hạ nhiệt

Nếu Iran cảm thấy “giữ thể diện” sau vài cuộc tấn công đáp trả, họ có thể tìm cách xuống thang. Mỹ và quốc tế được kỳ vọng sẽ gây áp lực thúc đẩy cả hai bên ngừng bắn, mở đường cho thỏa thuận hạt nhân mới: Tehran cam kết sử dụng hạt nhân cho mục đích dân sự để được gỡ bỏ trừng phạt.

Tổng thống Donald Trump ngày 15-6 cũng bày tỏ mong muốn hai bên sớm đạt thỏa thuận. Viễn cảnh này giúp Trung Đông hạ nhiệt, Iran ổn định trong giai đoạn chuyển giao quyền lực khi Đại giáo chủ Khamenei đã 86 tuổi.

Kịch bản tồi tệ: Chiến tranh khu vực lan rộng

Một trong những mối lo lớn nhất là binh sĩ Mỹ tham chiến chống Iran, biến cuộc xung đột trở thành cuộc chiến bao trùm Trung Đông (Ảnh Báo Tuổi Trẻ)

Nguy cơ chiến tranh khu vực luôn rình rập nếu Iran coi Mỹ “đồng lõa” với Israel. Khi đó, Tehran có thể trả đũa các mục tiêu của Mỹ và đồng minh. Washington có thể buộc phải can thiệp quân sự trực tiếp, kéo theo các quốc gia Ả Rập và lực lượng thân Iran như Hezbollah, Houthi nhập cuộc.

Ba tàu sân bay Mỹ đang áp sát khu vực. Trong tình huống cực đoan, Iran có thể phong tỏa eo biển Hormuz – huyết mạch dầu mỏ toàn cầu. Tuy nhiên, nếu làm vậy, Iran sẽ mất vị thế chính nghĩa, có nguy cơ bị cô lập và đối đầu với toàn thế giới.

Nguy cơ hạt nhân: Iran có thể rút khỏi NPT

ơ sở hạt nhân Fordow của Iran được đặt sâu hơn 1,2km trong lòng núi, khiến Israel không thể xuyên phá đến. Nhiều lo ngại nổ ra rằng Iran có thể sẽ đẩy mạnh việc xây dựng các cơ sở hạt nhân sâu trong lòng đất như vậy (Ảnh Báo Tuổi Trẻ)

Giới chuyên gia lo ngại rằng hành động quân sự của Israel sẽ phản tác dụng. Thay vì khiến Iran lùi bước, nó có thể đẩy Tehran rút khỏi Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) và đẩy nhanh chương trình chế tạo bom nguyên tử.

Bài học từ Iraq năm 1981 cho thấy: khi bị tấn công, các quốc gia thường đẩy nhanh tham vọng hạt nhân. Iran hiện có công nghệ chế tạo máy ly tâm hiện đại và có thể phát triển cơ sở hạt nhân bí mật ngoài tầm giám sát của IAEA.

Cuộc chơi nguy hiểm: Cơ hội hay hiểm họa?

Nếu các bên không sớm kiềm chế, Trung Đông có thể chìm trong khói lửa. Một thỏa thuận ba bên (Iran – Israel – Mỹ) là lối thoát an toàn nhất. Nhưng nếu “cuộc chơi” vượt ngoài kiểm soát, thế giới sẽ phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng địa chính trị và hạt nhân chưa từng có trong thế kỷ 21.

Theo Báo Tuổi Trẻ