Ngày 8-9, tại Hà Nội, ông Phạm Thái Hà – nguyên trợ lý Chủ tịch Quốc hội – cùng 28 đồng phạm hầu tòa vì liên quan Tập đoàn Thuận An, gióng hồi chuông cảnh tỉnh về minh bạch trong đầu tư công.

Từ “cầu nối” đến cáo trạng hình sự

Cáo trạng cho biết, trong giai đoạn 2020-2021, ông Phạm Thái Hà đã lợi dụng vị trí trợ lý của lãnh đạo cấp cao để giới thiệu Chủ tịch Thuận An Nguyễn Duy Hưng với nhiều quan chức. Các cuộc gặp gỡ này diễn ra trong những bữa ăn tại nhà riêng lãnh đạo, nơi lời giới thiệu mang tính quyết định.

Nhờ những “cầu nối” ấy, Thuận An được tham gia hai dự án lớn: cầu Vĩnh Tuy 2 ở Hà Nội và cầu Đồng Việt ở Bắc Giang, đều có tổng mức đầu tư hàng nghìn tỉ đồng.

Đổi lại, ông Hà đã nhận tổng cộng 750 triệu đồng từ Hưng. Số tiền này ông đã nộp lại, nhưng hành vi vẫn bị truy tố vì đã lợi dụng ảnh hưởng để trục lợi.

Cựu chủ tịch Tập đoàn Thuận An Nguyễn Duy Hưng xuất hiện tại tòa trong sự giám sát chặt chẽ. (Ảnh: Khai Mở)

“Cơ chế” và lợi ích nhóm

Theo điều tra, để trúng thầu và thuận lợi trong nghiệm thu, thanh toán, Thuận An phải chi những khoản tiền “cơ chế”. Giám đốc Ban quản lý dự án Bắc Giang nhận 11 tỉ, phó giám đốc nhận gần 4 tỉ, phó chủ tịch tỉnh nhận 1 tỉ, còn Chủ tịch Thuận An thì hưởng lợi bất chính tới 92 tỉ đồng từ các thủ thuật chênh lệch vật liệu, lập khống hồ sơ.

Hệ quả là quy trình đấu thầu bị bóp méo. Nhà thầu thực sự có năng lực khó có cơ hội, trong khi nhà thầu “quen biết” lại thắng thầu dễ dàng.

Cựu phó chủ tịch tỉnh Bắc Giang Lê Ô Pích được áp giải đến tòa (Ảnh: Khai Mở)

Thiệt hại và thông điệp rút ra

Cơ quan công tố xác định thiệt hại ngân sách là 96,8 tỉ đồng. Một số cá nhân đã nộp khắc phục, nhưng con số mất mát không chỉ dừng ở tiền. Đó là sự xói mòn niềm tin của nhân dân, là lời cảnh tỉnh rằng mọi sự thiếu minh bạch đều phải trả giá.

Hiện hồ sơ liên quan cựu Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang Dương Văn Thái đã được tách ra để tiếp tục điều tra. Phiên tòa với 29 bị cáo sẽ còn nhiều ngày nữa, và mỗi lời khai đều có thể mở ra thêm những mảng tối cần làm rõ.

Vụ án Phạm Thái Hà và Tập đoàn Thuận An là minh chứng rõ ràng rằng quyền lực không được kiểm soát sẽ bị lợi dụng. Bài học rút ra: minh bạch và trách nhiệm phải là nền tảng trong mọi hoạt động công, nếu không, những cây cầu nghìn tỉ chỉ còn là cái cớ cho lợi ích nhóm trục lợi.

Theo: Khai Mở