Những cơn mưa rả rích khiến bạn uể oải, chỉ muốn nằm dài dù đồng hồ báo thức đã reo vang? Không chỉ là cảm xúc cá nhân, cảm giác buồn ngủ ngày mưa thực ra bắt nguồn từ cơ chế sinh học phức tạp trong cơ thể.

Ánh sáng mờ khiến hormone gây ngủ tăng cao

Ánh sáng tự nhiên có vai trò điều tiết đồng hồ sinh học của con người. Dưới nắng, tia UVA và UVB kích thích cơ thể sản sinh serotonin – hormone giúp tăng sự tỉnh táo, cải thiện tâm trạng và tập trung. Đồng thời, ánh sáng còn ức chế sản sinh melatonin, hormone gây buồn ngủ.

Tuy nhiên, vào những ngày mưa âm u, lượng ánh sáng giảm đáng kể, khiến melatonin tăng cao, còn serotonin sụt giảm. Cơ thể dễ hiểu nhầm rằng đã đến giờ nghỉ ngơi, dẫn tới trạng thái lười biếng, thiếu tỉnh táo.

Bác sĩ Darius Loghmanee, chuyên gia giấc ngủ tại Trung tâm Y tế Advocate Christ (Mỹ), cho biết: “Khả năng thức hay ngủ của con người bị ảnh hưởng bởi điều kiện môi trường. Trời u ám làm não bộ phản ứng như đang ban đêm, khiến chúng ta dễ buồn ngủ hơn.”

Mất năng lượng vì độ ẩm và áp suất giảm

Trời mưa thường đi kèm độ ẩm cao, buộc cơ thể phải hoạt động nhiều hơn để điều tiết nhiệt độ, giữ thân nhiệt ổn định. Quá trình này tiêu tốn năng lượng và làm gia tăng cảm giác mệt mỏi.

Ngoài ra, mưa còn kéo theo giảm áp suất khí quyển, đồng nghĩa với giảm nhẹ lượng oxy trong không khí. Dù sự thay đổi không lớn, nhưng đủ để khiến cơ thể thiếu oxy nhẹ, dẫn đến uể oải, kém minh mẫn.

Tiếng mưa – âm thanh hồng giúp ru ngủ

Không chỉ ánh sáng hay môi trường, âm thanh của mưa cũng là yếu tố khiến não dễ đi vào giấc ngủ. Tiếng mưa đều đặn được xếp vào dạng “âm thanh hồng” – tần số thấp, êm dịu, có tác dụng làm dịu thần kinh, giảm phân tâm, và hỗ trợ giấc ngủ sâu.

Các nghiên cứu cho thấy, việc nghe “âm thanh hồng” như tiếng mưa, gió thổi, hay nhịp tim có thể giúp nâng cao chất lượng giấc ngủ, giảm số lần tỉnh giấc trong đêm.

Rối loạn cảm xúc theo mùa cũng góp phần

Trời mưa kéo dài dễ khiến nhiều người rơi vào trạng thái mệt mỏi, tâm trạng giảm sút, khó tập trung. Đây là biểu hiện nhẹ của SAD (Seasonal Affective Disorder) – hội chứng rối loạn cảm xúc theo mùa.

Dù SAD phổ biến ở vùng ôn đới, nhưng tại các quốc gia nhiệt đới, tình trạng này vẫn có thể xuất hiện trong những đợt mưa dài, ít nắng. Nguyên nhân là do thiếu ánh sáng tự nhiên, dẫn đến rối loạn nhịp sinh học và suy giảm serotonin trong não.

Theo bác sĩ Michelle Drerup (Cleveland Clinic, Mỹ), liệu pháp ánh sáng – sử dụng hộp đèn 10.000 lux mỗi sáng – có thể giúp cải thiện tình trạng này và giảm cảm giác buồn ngủ ban ngày.

Làm gì để tỉnh táo hơn khi trời mưa?

Dù mưa làm cơ thể “thèm ngủ”, bạn vẫn có thể cải thiện trạng thái lờ đờ bằng một số mẹo nhỏ sau:

  • Vận động nhẹ nhàng như đi lại, vươn vai hoặc tập giãn cơ để thúc đẩy tuần hoàn máu.
  • Bật đèn sáng vào ban ngày để hỗ trợ đồng hồ sinh học.
  • Uống đủ nước, tránh để mất nước gây mệt mỏi.
  • Duy trì giờ ngủ ổn định, hạn chế dùng caffeine để tránh rối loạn giấc ngủ về sau.

Cảm giác buồn ngủ trong ngày mưa không phải do lười biếng, mà là kết quả từ các phản ứng hormone và môi trường tác động đến não bộ. Tuy nhiên, với một vài điều chỉnh nhỏ trong sinh hoạt, bạn hoàn toàn có thể duy trì sự tỉnh táo và giữ nhịp sống cân bằng trong nhữn

Theo: Báo Tuổi Trẻ