Việc Nguyễn Phương Hằng có thêm quốc tịch Cộng hòa Cyprus (Cộng hòa Síp) khiến nhiều người đặt câu hỏi nữ doanh nhân này liệu có thoát án ở Việt Nam?

Nguyễn Phương Hằng có thuộc diện miễn trừ ngoại giao?

Theo báo Người Lao động, ngày 17/4, công an TP. HCM xác nhận bà Nguyễn Phương Hằng (51 tuổi) ngoài quốc tịch Việt Nam có thêm quốc tịch Cộng hòa Cyprus (Cộng hòa Síp).

Đây có phải cơ sở để Nguyễn Phương Hằng có thể thoát truy tố và lĩnh án ở Việt Nam? Nhiều luật sư chung nhận định, khả năng này khó xảy ra.

Luật sư Võ Đan Mạch nói trên VnExpress, căn cứ Điều 5 Bộ luật Hình sự (BLHS), việc bà Hằng mang hai quốc tịch không ảnh hưởng đến quá trình điều tra, xử lý.

Trong một số trường hợp liên quan đến miễn trừ ngoại giao, các cam kết trong Điều ước quốc tế (ĐƯQT) mà Việt Nam gia nhập, ký kết, người nước ngoài phạm tội tại Việt Nam thuộc đối tượng này thì vấn đề trách nhiệm hình sự của họ được giải quyết theo quy định của ĐƯQT hoặc theo tập quán quốc tế đó. Tuy nhiên, bà Hằng không thuộc trường hợp được miễn trừ ngoại giao quy định tại Pháp lệnh về Quyền ưu đãi, miễn trừ dành cho cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự và cơ quan đại diện của tổ chức quốc tế tại Việt Nam.

Theo đó, cơ quan điều tra vẫn giải quyết theo trình tự, thủ tục tố tụng thông thường, áp dụng cơ chế xử lý tương tự như một người nước ngoài thực hiện hành vi phạm tội trên lãnh thổ Việt Nam. Pháp luật Việt Nam sẽ được áp dụng để xử lý.

“Tuy nhiên, trong quá trình tố tụng, Đại sứ quán Cộng hòa Cyprus muốn thăm hỏi, thông tin về công dân của mình thì cơ quan tố tụng vẫn tạo điều kiện cho tiếp xúc trong phạm vi ngoại giao lãnh sự để nắm thông tin. Ngoài ra, không có ngoại lệ nào khác”, luật sư Đan Mạch nói.

Tiến sĩ Nguyễn Hữu Thế Trạch (Đoàn luật sư TP. HCM) cho biết thêm: “Hiện nay Việt Nam và Cộng hoà Cyprus không có ĐƯQT, bà Hằng cũng không thuộc trường hợp được miễn trừ ngoại giao. Nếu bà Hằng phạm tội trước hết vẫn là công dân Việt Nam, nên cơ quan có thẩm quyền sẽ áp dụng pháp luật Việt Nam để xử lý”.

Cộng hòa Cyprus (Síp) là một đảo quốc nằm tại phần phía đông của biển Địa Trung Hải, gần phía nam của Thổ Nhĩ Kỳ. Các cá nhân muốn có hộ chiếu Síp phải đầu tư 2,15 triệu euro vào nền kinh tế Síp và đáp ứng một số tiêu chí bổ sung, theo thông tin từ gk-lawfirm.com. 

Mũi tên đỏ chỉ vị trí đảo Síp (ảnh: goole map).
Mũi tên đỏ chỉ vị trí đảo Síp (ảnh: goole map).

Từ Thanh Tuyền chuyển tên thành Phương Hằng

Cũng trong ngày 17/4, công an TP. HCM thông tin thêm, Nguyễn Phương Hằng trước đây từng mang tên Nguyễn Thị Thanh Tuyền (sinh ngày 26/1/1971). Năm 2010, bà Nguyễn Thị Thanh Tuyền đổi tên thành Nguyễn Phương Hằng.

Khi còn tên Thanh Tuyền, người phụ nữ này từng qua lại với ông Đ.Đ.G (đàn em Trương Văn Cam, tức Năm Cam). Bà Tuyền quen biết với Đ.Đ.G từ năm 1996, đến năm 1997 thì về sống với ông G. như vợ chồng tại một căn nhà ở quận Tân Bình, TP.HCM. Sau đó, bà Tuyền mua lại căn nhà này với giá 52 lượng vàng.

Sống chung với ông G., bà Tuyền thường bị đánh đập nên đã đem giấy tờ nhà gửi cho mẹ ruột. Đến năm 1998, ông G. buộc bà Tuyền viết giấy ghi tên ông này và bà Tuyền đồng sở hữu rồi đuổi bà ra khỏi nhà.

Sau đó, bà Tuyền tố cáo ông G. với công an. Khoảng thời gian kế tiếp, trong vụ án Năm Cam, ông Đ.Đ.G bị xử phạt 7 năm tù về tội “cưỡng đoạt tài sản”.