TP Vinh (Nghệ An) – Một gia đình tại phường Hưng Lộc, TP Vinh không khỏi bàng hoàng khi nhận được thông báo phải nộp gần 4,5 tỷ đồng tiền thuế chuyển mục đích sử dụng 300m² đất vườn sang đất ở, dù thửa đất này nằm cạnh khu nghĩa trang và giá trị thị trường chỉ khoảng 3 tỷ đồng.

Choáng váng vì thuế gấp nhiều lần giá đất thực tế

Hai ngày qua, vợ chồng ông Trần Duy Đồng (SN 1965) và bà Nguyễn Thị Hồng (SN 1970), trú tại khối Đức Thịnh, phường Hưng Lộc, TP Vinh vẫn chưa hết bàng hoàng sau khi biết mức thuế gần 4,5 tỷ đồng mà gia đình phải nộp nếu muốn chuyển 300m² đất vườn thành đất ở.

Theo bà Hồng, thửa đất này gia đình bà sử dụng ổn định từ trước năm 1993 và đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trong đó, chỉ có 150m² được công nhận là đất ở, phần còn lại là đất vườn nằm sát khu nghĩa trang thôn.

Gần đây, do chồng mắc bệnh hiểm nghèo và mong muốn hoàn tất thủ tục sang tên chia đất cho ba người con trước khi qua đời, bà Hồng đã làm hồ sơ chuyển đổi mục đích sử dụng 300m² đất vườn còn lại để có thể tách thửa cho hai người con chưa có nhà.

Kỳ vọng nộp theo bảng giá cũ, thực tế “vỡ trận”

Bà Nguyễn Thị Hồng (1970), trú tại phường Hưng Lộc, TP Vinh, bàng hoàng khi biết phải nộp gần 4,5 tỷ để chuyển 300m² đất vườn thành đất ở. (Ảnh: vietnamnet)

Ngày 16/5, gia đình nộp hồ sơ tại Trung tâm Phục vụ Hành chính công TP Vinh với kỳ vọng sẽ được tính thuế theo bảng giá đất cũ, bởi theo thông báo của tỉnh, bảng giá mới chỉ có hiệu lực từ ngày 21/5.

Gia đình được hẹn đến ngày 6/6 lên nhận giấy báo thuế. Tuy nhiên, khi đến nơi, cán bộ thuế thông báo chưa có hồ sơ, hẹn 7 ngày sau quay lại. Đến ngày 23/6, khi con gái bà Hồng đến nhận kết quả, gia đình bàng hoàng khi được thông báo số tiền thuế phải nộp là gần 4,5 tỷ đồng – tương đương khoảng 15 triệu đồng/m² thay vì mức 1,9 triệu đồng/m² như trước.

“Tôi định vay ngân hàng 600 triệu để nộp theo giá cũ, nhưng con gái cầm giấy báo về thì bật khóc qua điện thoại vì không hiểu lấy đâu ra số tiền quá lớn như vậy,” bà Hồng nghẹn ngào chia sẻ.

Hồ sơ nộp sớm vẫn bị tính theo giá mới

Bức xúc lớn nhất của gia đình là việc nộp hồ sơ trước ngày 21/5 – thời điểm bảng giá đất mới có hiệu lực – nhưng vẫn bị tính theo giá mới.

“Chúng tôi nộp hồ sơ ngày 17/5, lẽ ra phải được áp dụng bảng giá cũ. Nhưng cán bộ thuế nói đến 19/6 hồ sơ mới được chuyển qua. Tại sao lại mất hơn một tháng để chuyển hồ sơ, trong khi gia đình nộp đúng quy định?” – bà Hồng đặt câu hỏi.

Chị Trần Vân Anh – con gái bà Hồng – cho biết: “Khu đất sát nghĩa trang nên rất khó bán. Nếu bán được thì cũng không đủ tiền nộp thuế. Chúng tôi không phản đối nghĩa vụ tài chính, nhưng mức thuế hiện tại là quá sức với người dân.”

Mong chờ chính sách điều chỉnh

Trước thông tin sốc về thuế đất, bà Hồng đã đến UBND phường Hưng Lộc để tìm hướng xử lý. Tại đây, bà được khuyên nên rút hồ sơ và đề nghị cơ quan thuế hủy thông báo thuế, chờ Chính phủ xem xét sửa đổi Nghị định 103/2024 – trong đó có khả năng giảm thuế chuyển mục đích sử dụng đất từ 100% xuống còn 50%.

Dù vậy, nếu giảm còn 50%, số tiền phải nộp vẫn lên tới gần 2,5 tỷ đồng – vẫn cao hơn nhiều so với giá trị thị trường của mảnh đất. “Chúng tôi chỉ mong tỉnh Nghệ An rà soát lại bảng giá đất để người dân không quá thiệt thòi khi sử dụng đất của chính mình,” bà Hồng nói thêm.

Không phải trường hợp cá biệt

Thửa đất này gia đình bà Hồng sử dụng ổn định từ trước năm 1993 và đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. (Ảnh: vietnamnet)

Ông Nguyễn Trọng Hùng – Chánh Văn phòng UBND TP Vinh, phụ trách Trung tâm Phục vụ Hành chính công – xác nhận với báo chí rằng, gia đình bà Hồng không phải trường hợp duy nhất gặp phải tình huống này khi bảng giá đất mới được áp dụng.

Theo ông Hùng, một trường hợp khác tại xã Hưng Hòa cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Gia đình ba anh em có thửa đất được cấp từ trước năm 1980, đã xây dựng nhà ở lâu dài, muốn tách bìa từ bố mẹ sang các con. Trước đây, số tiền thuế dự kiến là 1,4 tỷ đồng. Tuy nhiên, khi áp dụng bảng giá đất mới, con số vọt lên gần 11 tỷ đồng – gấp 9 lần mức cũ.

Cần xem xét tính hợp lý của bảng giá mới

Việc áp dụng bảng giá đất mới theo Nghị định 103/2024 đang khiến nhiều người dân rơi vào tình cảnh khó khăn khi muốn hợp thức hóa tài sản, chia đất cho con cái hoặc chuyển nhượng.

Nhiều ý kiến cho rằng, cơ quan chức năng cần rà soát kỹ lưỡng, đánh giá thực tế giá trị đất từng khu vực, đặc biệt với các vị trí khó giao dịch như gần nghĩa trang, để có chính sách thuế hợp lý, tránh tạo gánh nặng tài chính không cần thiết cho người dân.

Nguồn: vietnamnet